Kaca:Mardi Jawi 3.pdf/15

Kaca iki wis divalidasi

— gatra wasesa (ukara ka-4)

— gatra katrangan (ukara ka-5)


B. Lagu ukara (intonasi)

Lagu ukara (intonasi) iku ana ing basa Jawa wigati banget,

amarga kena kanggo :

nelakake kepriye atine sing ngendika,

nggoleki gatra-gatraning ukara,

netepake sawijining rakitan ukara iku kagolong ukara

apa mung rakitan tembung (klompok kata = frasa).


C. Ukara

Ukara iku awujud rakitan tembung/tembung kang nelakake

gagasan kang ganep. Dene ganeping gagasan kang kawe-

dharake iku bisa katitik saka laguning ukara, kang ing basa

tulis migunakake tandha-tandha (.), (,), (;), !, ?, Isp.

1. Banyu panas. (ukara)

2. Banyu panas ? (ukara)

3. Banyu.(ukara)

(Wangsulane pitakon "Apa sing panas ?”)

4. Panas.(ukara) ,

(Wangsulane pitakon ”"Banyu iku kepriye ?")

5. Adhiku mangan nangka, adhiku ngombe wedang. (ukara)

/ adhiku mangan nangka, / (dudu ukara)

/ adhiku ngombe wedang / (dudu ukara)-

6. Adhiku mangan nangka ? (ukara)

Adhiku ngombe wedang ? (ukara).


D. Rakitan tembung (Kelompok kata = frasa)

Perlu kacethakake maneh manawa peranganing ukara kang

kadadean saka tembung loro utawa luwih kang dadi sagantha

iku ing kene diarani rakitan tembung (kelompok kata = fra-

sa), tuladhane :

Aku dipundhutake sepedha anyar,

adhiku diparingi sepatu anyar. = (ukara)

/aku dipundhutake sepedha anyar/ = rakitan tembung


13