Tunanganku

Panjurung

[ 142 ]papan latihan. Ndilalah ing kamar tamu ketemu Emi, adhine Mas gareng, sing lagi ngolak-alik utawa nata koran.

“Ekh ..halo Emi, rampung durung ya latihane?”

“Durung Mas, lagi wae padha ngaso, kok,” wangsulane Erni.

Sutoto terus nerusake playu tumuju ruangan mburi, papan latihan. Tenan, latihan durung rampung. Kanca-kanca lagi padha ngaso katitik padha ngadhep gelas sing dikancani panganan.

“E..Sumprit...teka!” sawijining kanca mbengok nalika Sutoto mlebu ing papan latihan.

Kabeh padha ngguyu, lan akeh sing ngucapake “Sumprit- sumprit..sumprit ...!” kaya “vokal grup” nyanyi.

Cemplon mlayu nyedhaki, kaya pemain sinetron wae, ngomong mangkene “Kanjeng Sumprit, sugeng rawuh, sumangga lenggahe.”

“Oh, njih nimas Cemplon, matur nuwun.”

Kabeh padha ngguyu gayeng maneh. Kalebu Sutoto dhewe, melu ngguyu, sanadyan durung mudheng guyonan mau. Alias, ing waliking guyune kebak pitakon. Dheweke banjur thenguk-thenguk nyedhaki Mas Gareng sing tujune lenggah ing pinggir dhewe.

“Ing dina Sumpah Pemuda iki kowe oleh parapan anyar, To.”

“Lha, kok bisa, Mas?”

“Merga anggonmu sumprat-sumprit nalika tilpon mau esuk, dakcritakake marang kanca-kanca. Aku ora ngira kanca-kanca banjur padha kompak, sarujuk marapi kowe Sumprit.”

Sutoto mung bisa nyengir.

Sumprit.

142 [ 143 ]sd

TUNANGANKU

Asoka M. Dewi

“Apa kowe isih panggah tresna marang Santi, An?” pitakone Heru katon aneh. Kepriye olehe ora aneh, Santi kuwi tunanganku, ya mesthine wae aku tresna satus persen ditanggung halal!

“Apa kupingmu budheg?”

“Budheg? Aha ... kupingku isih orisinil, Ru ... durung tau direparasi.” Aku nyekakak, ora ngrewes rupane Heru sing kaya kertas diremet. Pating tlekuk!

“Andi! Aku serius, Iho!”

“Rong rius, ya oleh,” aku isih nyengenges. Heru nyengir jaran.

“An, ning kampus rame!”

“Rame? Demo mahasiswa? Reformasi apa maneh ....”

“Ah, babar pisan ora ana gandheng-cenenge karo perkara kuwi. Iki bab Santi!”

“Santi? Ana apa Santi?”

“Wah! Pokoke heboh, wis!”

“Heboh piye, ta?”

“Ah... kowe ki mbudheg, apa ora ngerti temenan, Wis suwe aku krungu solah-bawane Santi yen kulina njupuk barange liyan, Masa kowe ora krungu? Katone wae dheweke kuliyah, mahasiswi, ngalor- ngidul nggawa tas, nggawa buku, kabeh mau mung dienggo kudhung tumindake sing ora becik.”

Kandhane Heru runtut, kaya guru sing lagi mulang. Aku banjur kelingan swargi eyang yen minuturi. Ah, Heru pancen wasis, sanajan umure sababag karo aku, nanging alam pikirane luwih diwasa. Wangun yen bapak nitipake aku marang dheweke.

“Piye ... piye kandhamu? Coba omonga maneh!” daksawang Heru tambah jengkerut,

“Critane ngene, An. Santi njupuk kalunge kancane sapondhokan. Nanging gobloge Santi, kalung mau malah dienggo kuliyah. Ya mesti wae konangan. Maling ki yen durung profesional ... kurang teknis!” celathune

Heru sengit.

143 [ 144 ]“Ah, yen perkara kalung aku wis krungu, nanging kalung mau rak dudu emas, ta? La wong kalung seka merjan wae kok diributake.”

“Bah seka emas, bah seka merjan. Sing baku kalung mau rak dudu duweke, ta?”

“Sajake Santi lagi nggawe kagetan. Ben kondhang ning fakultase,” dakcoba nutupi rembug.

“Kondhang? Kondhang apane?”

“Kondhang jenenge, ngono!”

“Puiiih! Kondhang jenenge jalaran nyolong? Puiiih, becike bok putuske wae sesambunganmu marang dheweke. Pisan, jenengmu katut kecangking. Ping pindho, ora apik kanggo turunmu, apamaneh isih minyik- minyik anggonmu kuliyah. Wis ta, manuta apa kandhaku,” ujare Heru karo nggeblas ninggalke aku sing isih mlongo.

Aku ora isa mutuske ngono wae. Separo atiku percaya kabar santer sing sumebar, nanging separo atiku omong mokal yen perkara kuwi pancen kasunyatan. Santi, sawijining kenya sing dakngerteni pribadine ora ana celane. Ora mung sesasi rong sasi, ning wis tetaunan anggonku tetepungan.

Lan sajroning sesambungan, aku ora nate dikuciwakake merga tumindake sing ora becik. Mula yen aku kudu mutuske sesambunganku mung merga kabar angin... wah, aku perlu wektu kanggo nglacak bener utawa luput warta kuwi. Yen uwis, lagi bisa mutuske apa becike tumrapku.

Sore lagi wae lingsir, aku leyeh-leyeh ing kamar pondhokan. Sepi dakrasa ora kaya adat sabene. Biasane anggonku ngaso keganggu bengoke Anton, mahasiswa kedhokteran sing wis kondhang braoke. Utawa Budi mahasiswa ISI sing seneng gegitaran lan tetembangan. Nanging sore kuwi sepi. Ora ana swara cemuwit sethithika. Dumadakaan lawang didhodhog, nuli krungu swarane Heru nyeluk aku.

“An! Bukak lawange!”

“Mlebu! Lawang ora dakkancing!” semaurku, Lawang menga. Heru gage-gage mlebu karo krenggosan, sajak ana rembug sing wigati.

“An! Cilaka kowe! Santi kecekel neng Indah Depi. Store! Santi njupuk bros mawar sing regane ora sepiroa. Nylekuthis ora? Nyolong ki ya sing barang larang sisan, dadi tanja karo le kecekel,” celathune Heru gemreged.

144

[4 [ 145 ]“Saiki kowe apa isih ora percaya? Yen isih, ayo melu aku!” guneman mengkono karo sisan nggeret tanganku. Aku banjur diglandhang wae. Ora ngrewes rambutku sing awut-awutan merga ora kober jungkatan. Ora ngrewes jeans-ku sing belel lan stelan klambi sing isa “muni” aliyas pating klinthing. Isih ditambah kisruhing rupaku. Komplit wis!

Sadalan-dalan gang sing dakliwati, tangga teparo padha gumun, geneya eret-eretan! Gek apa sing direbutake kuwi, mangkono panyakrabawaku meruhi Bu RT. sing leren anggone ndulang putrane mung saperlu ngawasake aku, Uga Pak RW anggone mirsani nganti anguk- anguk cendhela. Adhuh, kaya ngapa isinku!

“Sik... sik, leren sedhela dhisik, Ru!” usulku karo lungguh ing buk pinggir lurung, Embuh merga apa sikilku karo rasane abot dakenggo jumangkah, kaya ana wesi sing nggondheli.

“Wis ayo, mengko selak telat!” wangsulane karo narik hemku. Dheweke wis ora ngrewes ambeganku sing isih ngos-ngosan.

Ing kantor administrasi Indah Dept. Store, ana sawijining kenya sing nembe diinterograsi. Kenya mau pancen memper Santi. Rambute, pawakane, wis ora wing-wang. Atiku banjur dheg-dhegan ora karuwan. Nanging sanajan kahananku mengkono, aku isih nduweni pangarep-arep, muga-muga wae apa sing dikandhakake Heru ora kasunyatan amerga mung salah deleng,

Daksawang saka mburi. Embuh apa merga sesambungan batinku sing kuwat, apa merga apa, kenya kuwi kaya dihipnotis wae. Dheweke mengo, noleh nyawang aku. Welha gandrik! Kenya kuwi pancen Santi.

“Wis, kae dimatke sing nganti mat tenan, Santi apa dudu!” akone Heru semu ngece.

Aku ora bisa wangsulan apa-apa. Lambeku kaya kekunci. Dhengkulku pepes. Ilang otot bebayune. Aku lemes banjur dheprok ana pinggir tembok.

Mripatku melek ning ora weruh apa-apa. Nganti prakara kuwi wis dirampungke, Saka pratikele Heru, rampung kanthi dhamai ora ana buntute. Beja aku lan Heru enggal teka ing papan kono. Telat sadhela wae prakara kuwi bakal diterusake menyang sing berwajib. Terus kaya ngapa wirange Santi?

145 [ 146 ]WEH

“Wis, ayo bali!” Swarane Heru nggugah mripatku. Aku banjur melek. Melek tenan. Ing sangarepku ngadeg nggejejer Heru lan Santi.

“Kondur, Mas, wis rampung, kok!” celathune Santi kenes, kaya adat sabene. Eseme isih manis ora kecut, kaya-kaya ora mentas ana prastawa apa-apa.

Edan tenan bocah iki! Gedhene semene, lagi tumon saiki, konangan anggone nyolong lha kok ora isin utawa wedi. Apa saben dinane mangan bung, tundhone raine gedheg?

Aneh! Apa dheweke ora krasa salah tumindake mung dienggo samudana? Sanajan sajatine ya isin, mung pinter anggone nutupi rasa? Batinku kebak pitakonan lan uneg-uneg.

Nganti meh sesasi anggonku mikir, ning tetep ora ana jawabe. Mula luwih becik dakputuske wae,

“Wis Jeng Santi, sesambungan iki dakpungkasi semene dhisik. Ora perlu takon apa sebabe. Panjenengan mesthine wis ngerti dhewe. Aku ora perlu njlentrehake,”

| Cekak 205, ning mujudake keputusan sing tegas. Senajan atiku isih tresna, nanging nggo ngapa katresnan iki dakterusake yen sing ditresnani wae nggone wirang? Ora ana sembulihe.

Aku ora selak, katresnanku sing wis ngrembaka, ora bisa ilang ngono wae mung merga kesalahan, Sesambunganku sing wis tetaunan dakjaga nganti ati-ati, muspra ora ana kasile. Bubar pangimpenanku. Ilang pangarepanku.

Kanggo nglipur atiku sing kuciwa, aku nuli seneng maca. Judhul buku sing narik ing katalog wis daklalap entek. Apamaneh literatur sing wajib dakwaca.

Ora krasa telung taun wis kapungkur. Sajroning iki mung buku panglipurku. Nganti sawijining dina, aku maca buku dienggo bahan wacan “studi kasus”. Ing kono solah bawane uwong sing ora wajar dibabar. Salah sijine wong sing duwe kekarepan nyolong sing ora bisa dipenggak. Anehe, sawise nyolong duweni rasa marem ing batin. Lha menawa dipenggak, batine ora marem, krasa ana sing kurang. Kamangka, wong nyolong sing baku ya merga butuh. Yen butuhe kurang ya nyolong meneh.

Aku banjur kelingan tunanganku. Biyen dheweke dakpedhot amarga seneng anggone nyolong. Ndeleng gejalane tumindake, kalebu

146 [ 147 ]gejala Weptomania, kaya sing dakwaca.

Dheweke pancen tau crita yen rikala isih cilik bapakne diajar wong kampung merga konangan anggone nyolong. Dheweke meruhi dhewe anggone ngajar. Miris, njalari tatu ing atine ora bisa ilang. Yen ngono, anggone nyolong amarga pengalaman sing kapendhem sing natoni batine, trauma psikologis?

Kena ngapa aku biyen grusa-grusu, ora mikir dawa? Pikiranku cunthel, cupet wektu kuwi. Ora bisa nggelar, ora bisa nggulung. Saumpama Ora grusa-grusu, rak ora kaya ngene kedadeyane? Saiki embuh ana ngendi papan dununge Santi, amarga kawit dakputus kae dheweke banjur ora katon neng fakultase, Aku krungu yen pindhah menyang kutha asale, Yen dakgoleki, omahe ndesa banget. Numpak kendharaan wae ambal kaping lima. Durung mesthi ketemu. Yen dheweke golek gaweyan ing kutha liya? Wah .., nanging aku kudu ketemu sanajan mung njaluk pangapura.

147