Wewaton Panulise Basa Jawa Nganggo Aksara Jawa/Bab 18

BAB 18 DAYANE TEMBUNG ꦲꦶꦁ꧉

1. Sarupane tembung kang dumunung saburine tembung “ING” purwane kudu diunekake kanthi mbrengenging aksara irung. Yen purwane aksara ꦢ꧈ ꦠ꧈ ꦝ kanthi mbrengengenging aksara ꦤ꧉ Yen apurwa ꦥ꧈ ꦧ kanthi mbrengeging aksara ꦩ꧉ Yen apurwa ꦲ꧈ ꦫ꧈ ꦏ꧈ ꦒ꧈ ꦮ꧈ ꦭ꧈ ꦪ kanthi mbrengengenge ꦔ꧉

a.

ꦲꦶꦁꦲꦭꦱ꧀ (ing alas). Unine: ꦲꦶꦁꦔꦭꦱ꧀

ꦲꦶꦁꦫꦠꦤ꧀ (ing ratan). Unine: ꦲꦶꦁꦔꦿꦠꦤ꧀

ꦲꦶꦁꦢꦭꦸ (ing dalu). Unine: ꦲꦶꦁꦤ꧀ꦢꦭꦸ

ꦲꦶꦁꦗꦧ (ing jaba). Unine: ꦲꦶꦁꦚ꧀ꦗꦧ

ꦲꦶꦁꦝꦸꦏꦸꦃ (ing dhukuh). Unine: ꦲꦶꦁꦤ꧀ꦝꦸꦏꦸꦃ

ꦲꦶꦁꦪꦺꦴꦗ (ing Yoja). Unine: ꦲꦶꦁꦔꦾꦺꦴꦗ

ꦲꦶꦁꦒꦭꦸꦃ (ing Galuh). Unine: ꦲꦶꦁꦔ꧀ꦒꦭꦸꦃ

ꦲꦶꦁꦧꦤ꧀ꦝꦸꦁ (ing Bandhung). Unine: ꦲꦶꦁꦩ꧀ꦧꦤ꧀ꦝꦸꦁ

b.

ꦲꦶꦁꦕꦶꦩꦲꦶ (ing Cimahi). Unine: ꦲꦶꦁꦚ꧀ꦕꦶꦩꦲꦶ

ꦲꦶꦁꦏꦸꦛ (ing kutha). Unine: ꦲꦶꦁꦔ꧀ꦏꦸꦛ

ꦲꦶꦁꦠꦸꦧꦤ꧀ (ing Tuban). Unine: ꦲꦶꦁꦤ꧀ꦠꦸꦧꦤ꧀

ꦲꦶꦁꦱꦭ (ing Sala). Unine: ꦲꦶꦁꦔ꧀ꦱꦭ

ꦲꦶꦁꦮꦫꦸꦔ꧀ (ing warung). Unine: ꦲꦶꦁꦔ꧀ꦮꦫꦸꦔ꧀

ꦲꦶꦁꦥꦫꦤ꧀ (ing paran). Unine: ꦲꦶꦁꦩ꧀ꦥꦫꦤ꧀

ꦲꦶꦁꦢꦭꦤ꧀ (ing dalan). Unine: ꦲꦶꦁꦤ꧀ꦢꦭꦤ꧀

2. Yen purwane tembung kang dumunung ing saburine tembung ꦲꦶꦁ aksara ꦲ꧈ ꦫ꧈ utawa ꦭ꧈ mangka tembunge dudu tembung aran, aksara ꦔ kang tumrap ing purwane tembung mau, lumrahe katulis. Tuladhane, kayata:

ꦲꦶꦁꦲꦉꦥ꧀ katulis:ꦲꦶꦁꦔꦉꦥ꧀ (ing ngarep).

ꦲꦶꦁꦲꦼꦤ꧀ꦢꦶ katulis:ꦲꦶꦁꦔꦼꦤ꧀ꦢꦶ (ing ngendi).

ꦲꦶꦁꦫꦶꦏꦶ katulis:ꦲꦶꦁꦔꦿꦶꦏꦶ (ing ngriki).

ꦲꦶꦁꦫꦶꦏꦸ katulis:ꦲꦶꦁꦔꦿꦶꦏꦸ (ing ngriku).

ꦲꦶꦁꦫꦶꦏ katulis:ꦲꦶꦁꦔꦿꦶꦏ (ing ngrika).

ꦲꦶꦁꦊꦧꦼꦠ꧀ katulis:ꦲꦶꦁꦔ꧀ꦭꦼꦧꦼꦠ꧀ (ing nglebet).

3. Apa tulisan ing ngisor iki bener?

ꦲꦶꦁꦔꦭꦱ꧀

ꦲꦶꦁꦔ꧀ꦭꦲꦶꦂ꧈

ꦲꦶꦁꦔ꧀ꦭꦸꦫꦸꦔ꧈

ꦲꦶꦁꦔꦿꦠꦤ꧀꧈

LUPUT! Sabab: ꦲꦭꦱ꧀ ꦭꦲꦶꦂ꧈ ꦭꦸꦫꦸꦔ꧀꧈ ꦫꦠꦤ꧀ iku kabeh tembung aran. Dadi benere kudu katulis:

ꦲꦶꦁꦲꦭꦱ꧀ (ing alas)

ꦲꦶꦁꦭꦲꦶꦂ꧈ (ing lair)

ꦲꦶꦁꦭꦸꦫꦸꦔ꧈ (ing lurung)

ꦲꦶꦁꦫꦠꦤ꧀꧈ (ing ratan)