Wewaton Panulise Basa Jawa Nganggo Aksara Jawa/Bab 43

BAB 43. PADHA TULISANE, BEDA UNINE

1. Ing basa Jawa akeh wandane tembung kang padha tulisane, beda unine, kayata:

ꦏꦫꦺꦴ꧈ ꦫꦺꦴꦠꦶ꧉ kara, kori

Ing tembung loro iku, wanda ꦫꦺꦴ ing tembunge sing siji karo wanda ꦫꦺꦴ ing tembung sijine padha tulisane, nanging bedha unine. Wanda ꦫꦺꦴ ing tembunge sing ngarep aswara jejeg, ꦫꦺꦴ ing tembung sing buri aswara miring.

ꦢꦸꦫꦺꦤ꧀ ꦫꦺꦤ꧀ꦢ꧉ duren, renda

Ing tembung loro iku, wanda ꦫꦺꦤ꧀ ing tembunge sing siji karo wanda ꦫꦺꦤ꧀ ing tembung sijine padha tulisane, nanging bedha unine. Wanda ꦫꦺꦤ꧀ ing tembunge sing ngarep aswara miring, ꦫꦺꦤ꧀ ing tembung sing buri aswara jejeg.

ꦥꦲꦶꦁ꧈ ꦲꦶꦁꦒꦶꦃ꧉ paing, inggih

Ing tembung loro iku, wanda ꦲꦶꦁ ing tembunge sing siji karo wanda ꦲꦶꦁ ing tembung sijine padha tulisane, nanging bedha unine. Wanda ꦲꦶꦁ ing tembunge sing ngarep aswara miring, ꦲꦶꦁ ing tembung sing buri aswara jejeg.

ꦱꦧꦸꦤ꧀ ꦧꦸꦤ꧀ꦝꦱ꧀꧈ sabun, bundhas

Ing tembung loro iku, wanda ꦧꦸꦤ꧀ ing tembunge sing siji karo wanda ꦧꦸꦤ꧀ ing tembung sijine padha tulisane, nanging bedha unine. Wanda ꦧꦸꦤ꧀ ing tembunge sing ngarep aswara miring, ꦧꦸꦤ꧀ ing tembung sing buri aswara jejeg.

ꦧꦺꦴꦭꦺꦴꦁ꧈ ꦭꦺꦴꦁꦒꦂ꧉ bolong, longgar

Ing tembung loro iku, wanda ꦭꦺꦴꦁ ing tembunge sing siji karo wanda ꦭꦺꦴꦁ ing tembung sijine padha tulisane, nanging bedha unine. Wanda ꦭꦺꦴꦁ ing tembunge sing ngarep aswara miring, ꦭꦺꦴꦁ ing tembung sing buri aswara jejeg.

2. Miturut tuladha ing dhuwur iku, wanda kang padha tulisane beda unine ana warna 5, yaiku:

a. Wanda menga mawa taling tarung kang aswara jejeg lan kang aswara miring.

ꦏꦫꦺꦴ꧈ ꦫꦺꦴꦠꦶ karo, roti

ꦱꦲꦺꦴꦠꦺꦴ꧈ ꦠꦺꦴꦥꦶ saoto, topi

ꦕꦲꦺꦴ꧈ (ꦥꦿꦶꦁ)ꦲꦺꦴꦫꦶ cao, (pring) ori

ꦠꦼꦩ꧀ꦧꦏꦺꦴ꧈ ꦏꦺꦴꦥꦶ tembako,kopi

ꦧꦼꦭꦺꦴ꧈ ꦭꦺꦴꦫꦶ belo, loji

ꦏꦼꦧꦺꦴ꧈ ꦧꦺꦴꦭꦸ kebo, bolu

ꦠꦺꦴꦏꦺꦴ꧈ ꦏꦺꦴꦭꦸ toko, kolu

ꦒꦺꦴꦕꦺꦴ꧈ ꦕꦺꦴꦧꦶ goco, cobi

ꦱꦮꦺꦴ꧈ ꦮꦺꦴꦭꦸ sawo, wolu

lan sapanunggalane

b. Wanda sigeg aksara irung mawa sandhangan taling kang aswara miring lan kang aswara jejeg.

ꦠ꧀ꦭꦠꦺꦤ꧀꧈ ꦠꦺꦤ꧀ꦝ tlaten, tendha

ꦥꦚ꧀ꦕꦺꦤ꧀꧈ ꦕꦺꦤ꧀ꦝꦺꦴꦭ꧀ pancen, cendhol

ꦕꦼꦩꦺꦁ꧈ ꦩꦺꦁꦒꦺꦴꦏ꧀ cemeng, menggok

ꦏꦺꦁꦏꦺꦤ꧀꧈ ꦏꦺꦤ꧀ꦝꦁ kengken, kendhang

ꦢꦩꦺꦤ꧀꧈ ꦩꦺꦤ꧀ꦢ damen, menda

ꦥꦤꦺꦤ꧀꧈ ꦤꦺꦤ꧀ꦢꦿ panen, nendra

ꦢꦸꦫꦺꦤ꧀꧈ ꦫꦺꦤ꧀ꦢ duren, renda

ꦠꦺꦧꦁ꧈ ꦧꦺꦁꦏꦺꦴꦁ tebeng, bengkong

꧇ꦏꦸꦂꦱꦺꦤ꧀꧈ ꦱꦺꦤ꧀ꦛꦺ kursen, senthe

lan sapanunggalane

c. Wanda sigeg aksara irung mawa sandhangan wulu kang aswara miring lan kang aswara jejeg.

ꦥꦲꦶꦁ꧈ ꦲꦶꦁꦒꦶꦃ paing, inggih

ꦪꦏꦶꦤ꧀꧈ ꦏꦶꦚ꧀ꦗꦺꦲꦼꦁ yakin, kinjeng

ꦧꦕꦶꦤ꧀꧈ ꦕꦶꦤ꧀ꦝꦶꦭ꧀ bacin, cindhil

ꦔꦼꦭꦶꦩ꧀꧈ ꦭꦶꦩ꧀ꦥꦺ ngelim, limpe

ꦲꦱꦶꦤ꧀꧈ ꦱꦶꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ asin, sinten

ꦪꦠꦶꦩ꧀꧈ ꦠꦶꦩ꧀ꦧꦁ yatim, timbang

ꦏꦶꦫꦶꦩ꧀꧈ ꦫꦶꦩ꧀ꦧꦒ꧀ kirim, rimbag

ꦧꦗꦶꦁ꧈ ꦗꦶꦁꦒ bajing, jingga

ꦥꦼꦏꦶꦁ꧈ ꦏꦶꦁꦏꦺꦴꦁ peking, kingkong

lan sapanunggalane

d. Wanda sigeg aksara irung mawa sandhangan suku kang aswara miring lan kang aswara jejeg.

ꦱꦧꦸꦤ꧀꧈ ꦧꦸꦤ꧀ꦝꦱ꧀ sabun, bundhas

ꦭꦸꦠꦸꦁ꧈ ꦠꦸꦁꦒꦏ꧀ lutung, tunggak

ꦲꦭꦸꦩ꧀꧈ ꦭꦸꦩ꧀ꦥꦁ alum, lumpang

ꦔꦼꦠꦸꦩ꧀꧈ ꦠꦸꦩ꧀ꦥꦼꦁ ngetum, tumpeng

ꦏꦭꦸꦁ꧈ ꦭꦸꦁꦏꦿꦲ꧀ kalung, lungkrah

ꦠꦶꦩꦸꦤ꧀꧈ ꦩꦸꦤ꧀ꦝꦏ꧀ timun, mundhak

ꦱꦫꦸꦔ꧀꧈ ꦫꦸꦁꦏꦢ꧀ sarung, rungkad

ꦫꦕꦸꦤ꧀꧈ ꦕꦸꦤ꧀ꦛꦼꦭ꧀ racun, cunthel

ꦩꦸꦗꦸꦁ꧈ ꦗꦸꦁꦏꦠ꧀ mujung, jungkat

lan sapanunggalane

e. Wanda sigeg aksara irung mawa sandhangan taling-tarung kang aswara miring lan kang aswara jejeg.

ꦧꦺꦴꦭꦺꦴꦁ꧈ ꦭꦺꦴꦁꦒꦂ bolong, longgar

ꦭꦏꦺꦴꦤ꧀꧈ ꦏꦺꦴꦤ꧀ꦝꦁ lakon, kondhang

ꦥꦺꦴꦕꦺꦴꦁ꧈ ꦕꦺꦴꦁꦏꦿꦲ꧀ pocong, congkrah

ꦱꦫꦺꦴꦤ꧀꧈ ꦫꦺꦴꦤ꧀ꦠꦺꦏ꧀ saron, rontek

ꦊꦱꦺꦴꦤ꧀꧈ ꦱꦺꦴꦤ꧀ꦝꦺꦂ leson, sondher

ꦧꦧꦺꦴꦤ꧀꧈ ꦧꦺꦴꦤ꧀ꦝꦤ꧀ babon, bondhan

ꦧ꧀ꦭꦁꦏꦺꦴꦤ꧀꧈ ꦏꦺꦴꦤ꧀ꦝꦺ blankon, kondhe

ꦩꦁꦒꦺꦴꦤ꧀꧈ ꦒꦺꦴꦤ꧀ꦝꦺꦏ꧀ manggon, gondhek

ꦏꦺꦴꦥꦺꦴꦁ꧈ ꦥꦺꦴꦁꦒꦺ kopong, pongge

lan sapanunggalane