Wewaton Panulise Basa Jawa Nganggo Aksara Jawa/Bab 7
BAB 7 UNINE SANDHANGAN SUKU
besut( SWARA U )
1. Tumrap ing wanda menga, kabeh sandhangan suku aswara jejeg, kayata :
- ꦠꦸꦲꦸ ꦮꦸꦭꦸ ꦭꦸꦤ꧀ꦪꦸ ꦧꦿꦸꦠꦸ
- tuhu wulu lunyu brutu
2. Tumrap ing wanda aswara jejeg, manawa dumunung ing :
a. Tembung mung sawanda kang kalebu tembung pangungun , kayata :
- ꦲꦸꦠ꧀ ꦮꦸꦠ꧀ ꦚꦸꦠ꧀ ꦕꦸꦂ
- ut wut nyut cur
b. Wanda sigeg aksara irung kang dudu wanda wekasan, kayata :
- ꦧꦸꦩ꧀ꦧꦸꦁ꧈ ꦧ꧀ꦭꦸꦩ꧀ꦧꦁ꧈ ꦕꦸꦩ꧀ꦥ꧀ꦭꦸꦁ꧈ ꦱꦿꦸꦤ꧀ꦢꦺꦁ
- bumbung blumbang*) cumplung*) srundeng
*) katrangan : pasangan la bali wutuh maneh.
c. Wanda wekasan kang banjur oleh panambang ꦲ꧈ ꦲꦶ꧈ ꦲꦺ꧈ ꦲꦤ꧀ ꦲꦤ꧀ꦤ꧈ ꦲꦤ꧀ꦤꦶꦥꦸꦤ꧀꧈ ꦲꦼꦤ꧀ (-a, -i, -e, -an, -ana, -anipun, -en) Kayata :
- ꦱꦧꦸꦤ꧀ sabun ( u miring)
- ꦚꦧꦸꦤ꧀ꦤꦶ nyabuni (u jejeg)
- ꦱꦧꦸꦤ꧀ꦤꦤ꧀ sabunan (u jejeg)
- ꦱꦧꦸꦤꦤ꧀ꦤ sabunana (u jejeg)
- ꦱꦧꦸꦤꦤ꧀ꦤꦺ sabunane ( u jejeg)
- ꦱꦧꦸꦤꦤ꧀ꦤꦶꦥꦸꦤ꧀ sabunanipun (u jejeg)
- ꦱꦧꦸꦤ꧀ꦤꦼꦤ꧀ sabunen (u jejeg)
- ꦱꦶꦤꦧꦸꦤ꧀ꦤꦤ꧀ sinabunan ( u jejeg)
3. Tumrap ing wanda sigeg aswara miring, manawa sandhangan suku dumunung ing :
a. Tembung mung sawanda kang dudu tembung pangungun, kayata :
- ꦩꦸꦁ꧈ ꦧꦸꦁ꧈ ꦧꦸꦂ꧈ ꦧꦸꦤ꧀ ꦥꦸꦤ꧀ ꦗꦸꦤ꧀ ꦠꦸꦂ꧉
- mung bung bur bun pun jun tur
b. Wanda wekasan, kayata :
- ꦱꦩ꧀ꦥꦸꦤ꧀ ꦩꦤ꧀ꦕꦸꦂ꧈ ꦚꦩ꧀ꦥ꧀ꦭꦸꦁ꧈ ꦔ꧀ꦭꦸꦩ꧀ꦥꦿꦸꦏ꧀
- sampun mancur nyamplung*) nglumpruk*)
*) katrangan : pasangan la bali wutuh maneh.
c. Saliyane wanda wekasan, manawa sesigege wanda iku dudu aksara irung, kayata :
- ꦢꦸꦏ꧀ꦱꦶꦤ ꦱꦸꦏ꧀ꦱ꧀ꦩ ꦠꦿꦸꦱ꧀ꦛ ꦩꦸꦂꦤꦶ
- duksina suksma trustha murni