Wewaton Panulise Basa Jawa Nganggo Aksara Jawa/Bab 8

BAB 8 UNINE SANDHANGAN TALING

(SWARA E )

1. Tumrap ing wanda menga aswara jejeg, manawa sandhangan taling iku dumunung ana ing :

a. Tembung mung sawanda :

ꦲꦺ꧈ ꦭꦺ꧈ ꦠꦲꦸꦤ꧀ꦗꦺ꧈ ꦠꦲꦸꦤ꧀ꦧꦺ꧉

he le taun je taun be

b. Wanda wekasan, kayata :

ꦏꦠꦺ ꦱꦠꦺ ꦒꦸꦭꦺ ꦥꦼꦠꦺ

kate sate gule pete

c. Purwane tembung 3 wanda, kayata :

ꦏꦺꦮꦭ ꦏꦺꦩꦮꦺꦴꦤ꧀ ꦫꦺꦮꦤ꧀ꦢ ꦱꦺꦮꦏ

kewala kemawon rewanda sewaka

d. Sangarepe wanda wekasan kang menga legena, utawa mawa sandhangan saliyane wulu utawa suku , kayata :

ꦫꦺꦤꦺ ꦢꦺꦮꦺ ꦏꦿꦺꦠ ꦥꦺꦭꦺꦴ

rene dewa kreta pelo

e. Sangarepe wanda wekasan kang sigeg tanpa sandhangan swara, utawa mawa sandhangan swara saliyane pepet utawa taling, kayata :

ꦏꦺꦪꦺꦴꦏ꧀ ꦲꦺꦫꦩ꧀ ꦕꦺꦧꦺꦴꦭ꧀

keyok eram cebol

2. Tumrap ing wanda menga aswara miring, manawa dumunung ing .

a. Wanda menga ing sangarepe wanda wekasan kang uga menga mawa sandhangan wulu utawa suku, kayata :

ꦏꦺꦫꦶ ꦧꦺꦗꦶ ꦠꦺꦗꦶ ꦕꦺꦏ꧀ꦭꦶ

keri beji teji cekli

b. Wanda menga ing sangarepe wanda wekasan kang sigeg lan mawa sandhangan pepet utawa taling, kayata :

ꦩꦺꦱꦼꦩ꧀ ꦭꦺꦫꦺꦤ꧀ ꦏꦺꦉꦩ꧀ ꦒꦺꦥꦺꦁ

mesem leren kerem gepeng

3. Tumrap ing wanda sigeg aswara jejeg, manawa dumunung ing :

a. Wanda sigeg aksara irung ing sangarepe wanda wekasan kang menga tanpa sandhangan swara, utawa mawa sandhangan swara liyane wulu utawa suku, kayata :

ꦲꦺꦤ꧀ꦢꦿ ꦩꦺꦤ꧀ꦢ ꦠꦺꦩ꧀ꦥꦺ ꦲꦺꦤ꧀ꦝ

endra menda tempe endha

b. Wanda sigeg aksara irung ing sangarepe wanda wekasan kang sigeg tanpa sandhangan swara, utawa mawa sandhangan wulu utawa taling tarung, kayata :

ꦏꦺꦤ꧀ꦝꦁ ꦱꦺꦩ꧀ꦥ꧀ꦭꦁ ꦲꦺꦤ꧀ꦗꦶꦁ ꦧꦺꦁꦏꦺꦴꦁ

kendhang semplang enjing bengkong

4. Tumrap ing wanda sigeg aswara miring, manawa dumunung ing :

a. Tembung mung sawanda,kayata :

ꦲꦺꦃ ꦠꦺꦃ ꦩꦺꦃ ꦗꦿꦺꦱ꧀

heh teh meh jres

b. Sangarepe wanda wekasan kang menga mawa sandhangan wulu utawa suku, kayata :

ꦗꦺꦁꦏꦶ ꦲꦺꦱ꧀ꦠꦸ ꦲꦺꦱ꧀ꦠꦿꦶ ꦏꦺꦏ꧀ꦱꦶ

jengki estu estri*) keksi

*) katrangan : pasangan ta bali wutuh maneh.

c. Sangarepe wanda wekasan kang sigeg mawa sandhangan pepet utawa taling, kayata :

ꦏꦺꦤ꧀ꦢꦼꦭ꧀ ꦏꦺꦁꦱꦼꦂ ꦥꦺꦤ꧀ꦢꦼꦁ ꦒꦿꦺꦤ꧀ꦗꦺꦁ

kendel kengser pendeng grenjeng

d. Wanda wekasan kang sigeg,kayata :

ꦢꦸꦩꦺꦃ ꦗꦺꦴꦒꦺꦢ꧀ ꦒꦺꦴꦝꦺꦒ꧀ ꦧ꧀ꦭꦼꦝꦺꦒ꧀

dumeh joged godheg bledheg