Aku ijik kélingan
Mbiyèn, dongé aku ijik cilik, aku seneng mèlu ngarit karo kakangku. Umurku menawa ijik limang taun.
Ing sakwijiné dina aku mèlu dèkné nang sawah arep ngarit. Sawahé banyuné jeru, mergané wayahé rendengan. [ 6 ]Lah aku kok ujuk-ujuk dicekel karo kakangku terus diuncalké nang nggon méndong-méndong terus ditinggal mblayu. Aku sampèk glagepan déwé. Kadung aku wis bisa tangi menèh, aku terus nggolèki kakangku, nanging ora kétok blas; dèkné ndelik.
A Kasiman
Ing sakwijiné dina, wayahé ora kerja, aku kok nganggur, Aku mikir: “Énaké ngapa iya?" Aku kok terus kélingan nèk suketé nang mburi omah wis duwur mbanget.
Ora let suwi ngerti-ngerti aku wis mempeng babat bat-bet nang mburi. Kadung éntuk mèh seketi kok terus weruh ula mlungker sak kéntol. Aku kagèt [ 8 ]terus mundur, awakku mrinding kabèh. Kadung wis ilang kagèté aku terus ndelok ulané. Nèk tak sawang sangka kadohan ulané ora patèka medèni, nanging nek tak deloké sangka cedekan kok rada nggilani. Aku durung tau weruh ula kaya ngono kuwi.
Lah saiki kepriyé iya?
Aku terus nggolèk pentung dawa tak nggo mentungi ulané. Lah ndasé kok malah terus metungul, aku sampèk kagèt [ 9 ]Aku terus nyeluk tanggaku, ndilalahé wongé iya ijik babat nang mburi omah. Wongé tak omongi nèk ènèng ula gedé nang kebonku. Dèkné terus teka dirèk karo bérangé, Kadung weruh ulané, wongé terus ngisah bérangé sampèk meling. Ulané terus dcacah-cacah. Aku ora wani ndeloké dongé wongé mbacoki ulané, aku gila mbanget.
Kadung wongé wis bar, aku weruh nèk bérangé wongé towal-towal.
Aku terus njikuk sekop nggo mendem ulané, Bar tak pendem nang ngisor wit pelem, aku terus mulih. Wis ora wani babat meneh, mrinding nèk kélingan ulané. Aku terus njagong nang omah tenger-tenger mikir pengalaman nang kebon kuwi mau.
R Kasiman
Mbiyèn, dongé aku ijik cilik, aku seneng mancing. Umurku kira-kira ènèng sangang taun. Aku nèk mancing nèk wayahé vakansi gedé. Gotro sing dipancingi iya gedé tenan, rada adoh karo omahku. Gotro kuwi kompasé karo kebon tebu. [ 11 ]Mbiyèn kono kuwi jan busi tenan, Gotroné okeh suketé, nanging uga okèh iwaké kuwik-kuwik. Iwak liyané mbarang iya okèh, kaya plata-édé, mantuli, walapa lan betik.
Aku nèk budal mancing ngejèk yuku, dadiné ènèng kancané. Sakdurungé budal awaké déwé nggolèk cacing ndisik nang mburi omah. Awaké déwé sarapan sega ndisik, dadiné nèk budal namung sangu banyu nggo nek ngelak. Awaké déwé seneng budal ésuk, mergané durung panas lan menèh nèk ésuk wayahé iwaké galak. [ 12 ]Pancingé ora trima siji, paling setitik wong siji nggawa loro, Nèk wayahé galak tenan kaé nggawa telu apa papat. Nèk wis tekan nggoné awaké déwé terus nggolèk nggon sing éyup.
Nek cacingé wis tak pasang pancingé terus tak cemplungké. Aku terus ngentèni karo ndeloké gabusé mendelep apa ora. Sing tak arep-arep bisaa ndang nyendal iwak soké. Iwak soké iku iwak kuwik-kuwik sing gedé. Dong-dongan pancingé ijik tak cemplungké terus-terusan dipangan.
Bungahé kaya ngapa nek aku nggeret soké kaé. Rasané antep nang tangan. Dong-dongan kétoké dipangan soké, nanging nek tak gèret ngerti-ngerti welut sak lengen, Nèk éntuk welut ngono terus tak tinggal mblayu, gila aku, mergané rupané kaya ula, Nèk balik aku terus nggawa pring tak nggo mentungi weluté bèn mati. Ajek-ajek weluté dadi guyon, mergané aku gila, yuku iya pada waé gila.
Mulané nèk mentungi iya sakkuwaté sampèk tangané téyol. Nek nguculi weluté sangka pancingé iya ijik dadi gegeran, mergané aku ora wani ndemèk weluté. Yuku iya pada waé ora wani. Entèk-entèké iya diuculi bareng wong loro, terus weluté diguwang. [ 13 ]Nek wayahé iwaké gelem mangan kaé lih narik pancingé sampèk kwalahen. Nanging nèk iwaké ora gelem mangan aku ora sabar ngentèni suwi-suwi, Terus tak tinggal mulih waé.
Nèk éntuk iwak terus diwadahi nang kepis, tekan omah terus disuntek nang baskom terus disisiki. Iku sing megahi déwé. Nek wis diresiki terus digorèng apa dijangan karo masalah. Kuwik-kuwiké diesup. Nèk wis mateng terus dipangan karo sega anget, wah énaké ta!
A Kasiman
Nèk aku mikir uripku mbiyen, aku kok bisa ngguyu déwé. Cilikanku aku manggon nang kebonan. Urip nang kebonan iya abot mbanget. Wong tuwaku pada mempeng sing nyambutgawé, ésuk mruput tekané soré. Aku mbarang mèlu ngréwangi nyambutgawé nang omah. Kerjananku nyapu, isah-isah, ngresiki latar, momong adikku lan ngangsu. Dong-dongan, nèk wayahé nandur pari, aku 'kon ngréwangi mbarang. Bapakku kerjané nang pabrik tebu, lah makku dadi kokiné dokteré.
Nanging snajan okèh kerjanané, toch uripé awaké déwé nang kebonan nyenengké.
Aku kélingan dongé aku blajar ngelangi. Nang mburi trèn ènèng blumbangan gedé lan jeru. Blumbangan iki jenengé Gotro Wétan, mergané nang sebelah wétan [ 15 ]Wong tuwaku ajek ngomongi aku penging ngelangi nang gotro kuwi. Nanging ora tau tak rèwès. Aku nékat melu kanca-kancaku, mergané aku moh kèri.
Awaké déwé nèk ngelangi ora nganggo apa-apa, nanging snajan wuda ora ènèng sing isin, mergané wis samben dinané ngono. Sapa sing kendel njegur sangka wit duwur, Aku mbarang iya mèlu ngono bèn kancaku weruh nèk aku mbarang kendel [ 16 ]Dong-dongan awaké-déwé dioyak-oyak karo wakter sing jaga srosi. Nanging awaké déwé pancèn ndableg. Nèk dioyak iya mblayu lunga, nanging sésuké teka menèh.
Wakteré terus wadul karo wong tuwané awaké déwé, [ 17 ]lah kuwi rêpoté nang kono. Nèk tekan omah terus diajar, nanging awaké déwé meksa durung kapok. Samben dina ijik budal ngelangi,
Pancèn ora apik nèk bocah ora nggugu omongé wong tuwa, nanging semunggoné aku mbiyèn ora ndableg saiki aku menawa iya durung bisa ngelangi,
H Ralim
Aku mbiyèn manggon nang pernangsi, ngabrah laut. Aku kélingan, dongé umurku ijik kira-kira telulas taun, aku ngalami sakwijiné wengi sing medèni.
Urip nang kebonan karo nang setad kuwi séjé mbanget. Nang kebonan okèh alasé lan okèh goté. Iku nggon- nggonané sakwernané kéwan. [ 5 ]Awaké déwé ajeg diélingké karo wong tuwa, supaya pada ati-ati karo kéwan-kéwan sing nyamari kuwi, kaya déné ula, Kéwan-kéwan kaya ngono kuwi kudu dipatèni.
Nang sekolahan awaké déwé diwulangi, nèk mbiyèn- mbiyèné kuwi, ula sing maraké manungsa nggawé dosa, mulané terus dadi mungsuhé manungsa. Dadiné nèk aku weruh ula kudu tak patèni.
Ing sakwijiné dina, dongé aku vakansi nang setad, aku weruh ula ireng-putih nang lataré mamangku. Ula mau terus tak patèni. [ 6 ]Anaké siwaku sing weruh aku matèni ulané terus ngomong: “Édan kowé!
Aku semaur: “Apa kowé ora weruh nèk ula. Ula iki nyamari, mulané kudu dipatèni,”
Dèkné terus ngomong: “Aku tau ngerti wong matèni ula kaya ngono kuwi. Kowé ngerti wongé kenèng apa?”
“Wongé terus kenèng apa?”
“Wongé mati. Awas kowé, awas nèk kowé mati kaya wongé.”
Bocahé sing ngomong kaya tenan-tenana, aku malih wedi tenan.
Aku terus takon: “Sakbaré wongé matèni ulané terus let pirang dina wongé mati?”
“Mbenginé waé wongé mati.”
Aku wedi lan bingung saiki, jalaran aku wedi mati.
Aku mikir: “Nèk aku mati, aku ora bakal ditampa Gusti Allah, Aku nglakoni barang okèh sing ora apik.”
Mbenginé kuwi aku ora bisa turu. Aku jan wedi tenan, nèk krungu swara apa waé atiku deg-degan. Wediku, mbok menawa ènèng ula liyané teka arep nyokot aku.
Swarané jam gantung tik-tok-tik-tok maraké aku tambah wedi.
Bola-bali aku ndeloké jam, aku kepéngin ngerti wis jam pira. Wengi kuwi sawangané kok suwi tenan.
Aku mikirké barang ala pirang-pirang sing wis tak lakoni ing uripku. [ 7 ]Aku nggawé janji marang aku déwé nèk aku ora bakal nglakoni urip ala kaya mauné menèh. Sewengi aku blas ora bisa turu.
Kadung aku weruh nèk wis molai padang bungahku éram- éram.
H. Ralim
Aku ijik kélingan, mbiyèn, dongé ènèng kèrmis seminggu suwéné nang Tamanrejo. Jaréné ènèng balapan mblayu mbarang.
Kadung aku krungu kuwi, aku kepéngin mèlu ngleboni. Aku mara nang nggoné wong-wongané sing ngurus balapan mblayu kuwi, arep nèken jenengku.
Enèng bocah okèh sing kepéngin mèlu balapan iku. Tak kira ènèng slawé. Balapané iku bakalé ing dina minggu ésuk jam sewelas.
Mlebu-metu sing tak pikir ya namung balapané waé, Sakdurungé balapané molai, aku samben soré mblayu, tata-tata supaya bisa kuwat.
Nanging snajan aku temen mblayu samben sorè, aku meksa durung lega. Nèk sing mblayu jam sewelas awan, aku embu-embuan kuwat. Awit jam sewelas iku wayahé panas. Aku kok terus nduwé pikiran; “Enaké aku nang nggoné mbah tuwa waé! Menawa wongé bisa ngréwangi aku.” Soré-soré aku terus mara nang nggoné wongé.
Aku nembung: “Mbah, apa kowé bisa ngekèki cekelan, supaya aku bisa menangké balapan mblayu?”
Mbahé saguh ngréwangi, terus takon aku: “Sing arep balapan dina apa Lik?”
Aku semaur: “Dina minggu Mbah!”
Mbahé terus ngomong: “Ing dina minggu ésuk iku kowé kudu tangi jam pitu. Nèk kowé wis adus lan wis sarapan terus mbréné nang nggonku menèh ya?”
“Nggih mbah!” [ 9 ]Dinané balapan suwi-suwi selot cedeg. Malem mingguné aku ora bisa turu, awit aku kudu tangi ésuk lan aku wedi nèk krinan.
Mingguné ésuk, durung ènèng jam pitu, aku wis tangi. Aku adus terus sarapan lan budal nang nggoné Mbahé
Nang kono ndarakku arep dikèki cekelan, nanging aku malah lèrèn dijopah-japu ndisik. Aku ora ngrèwès wongé blas. Aku namung mikir balapané waé. Kadung wongé wis bar lih njopah-njapu, aku terus dikongkon ngombé banyu kembang.
Mbahé ngomong; “Nèk kowé budal aja ndisiki ya! Ngentèni nèk wis tekan jamé. Kowé aja ngomong karo sapa-sapa. Meneng waé, dunung!”
Aku semaur; “Nggih mbah.” [ 10 ]Aku mulih menèh salin katok anyar lan nganggo sepatu anyar. Bar salin aku terus budal. Nanging aku wis lali tembungé mbahé. Sakjané aku budalé ora éntuk ndisiki. Nanging aku wis ora bisa ngentèni, wis budal waé.
Aku budal bareng karo kanca-kancaku. Saloké mèlu balapané mbarang.
Ijik mlaku nang dalan cangkemku wis ora bisa meneng. Aku ngomong: “ꦕah, aku mau nang nggoné wong tuwa ta. Aku dijopah-japu karo wongé, diombèni banyu kembang. Aku ngerti nèk aku bakal menang balapan iki.” Kancaku takon: “Apa ya!”
Aku semaur: “Ya. Aku ora ngapus. Tenan! Nèk aku mengko menang, kowé kabèh tak traktir ya!”
Kancaku kabèh ayem.
Saiki awaké déwé tekan nggoné, Wis ènèng wong pirang- pirang sing arep ndelok; bocah-bocah sing pada mèlu ngleboni balapané ya wis pada teka mbarang.
Ora let suwi jenengé sing pada mèlu mblayu diceluki. Awaké déwé diomongi sing mblayu nang endi bakalé. Adohé ènèng patang kilomèter.
Awaké déwé dikongkon tata-tata nang dalan karo ngentèni swarané bedilé.
Aku ya wis tata-tata, sikilku wis keduten kudu mblayu. Aku ndelok jamku wis arep jam sewelas.
Persis jam sewelas bedilé muni... mak dworrrr! Wah... lah nang kono pada gemrudug sing mblayu.
Enèng sekaut numpak motorfiets nang ngarep, lah kanca- kancaku ngetutké nang mburiné awaké déwé karo sepédah, [ 11 ]Wongé jan okèh tenan, dalané mèh waé ora kamot.
Wis mblayu éntuk sak kilomèter aku ijik kuwat. Tekan rong kilomèter cah-cahané sing nang mburiku wis pada sèngklèh, awit srengéngéné pwanas tenan.
Aku saiki mblayu terus sampèk éntuk telung kilomèter. Jawané arep nututi cah-cahané sing nang ngarep, nanging kok angèlé mbanget.
Karo mblayu aku mikiri “Ombèné mbahé mesti bakal ngréwangi aku!”
Nanging aku malah krasa kesel, sikilku kok abot, ndasku kok malih mumet, awaké terus krasa lemes. Kepéngin neruské kok ora kuwat.
Aku mikir: “Tenimbang mengko semaput, tak njaluk boncèng kancaku waé sing numpak sepèdah,”
Kancaku ngomong; “Diteruské ta! Namung garèk sak kilomèter kok arep lèrèn! [ 12 ]Aku semaur: “Wis ta aja ngomong-ngomong, digenjot sepédahé, aku wis ora kuwat menèh! Srengéngéné panas mbanget, aku wis arep semaput.”
Tibaké sing menang dudu aku. Bocahé sing menang iku ya kancaku déwé. Sakjané cahé wis ora kuwat nanging dikuwat-kuwatké.
Aku mikir: “Sing nang nggoné mbahé tibaké soso! Wis wegah aku mara nang nggoné wong kaya ngono menèh!”
Kanca-kancaku sing ora mèlu mblayu pada ngguyu aku. Pada ngomong okèh-okèh, “Jaréné nang nggoné wong pinter, lah kok kalah?”
Aku ora bisa semaur apa-apa, namung meneng waé.
Tibaké kancaku sing traktir. Aku dijak nang bar kon mèlu ngombé bir.
Dadiné aku mulih ya ora nggawa apa-apa.
{{right|J. Atmo} [ 13 ]Vakansi iku sakwijiné wayah sing diarep-arep karo kabèh bocah sekolah.
Bocah-bocah nèk éntuk vakansi terus nang nggoné mbahé apa mamangé. Iku upahé bocah-bocah sing pada temen sing sekolah setaun suwéné lan éntuk rapport apik.
Sing rapporté èlèk ora éntuk nang ngendi-endi. Malah dikongkon nyambutgawé nang omah. Pancèn ya melas tenan bocah sing disetrap kaya ngono kuwi,
Aku ijik kélingan dongé wayahé vakansi mbiyèn, dongé aku ijik manggon nang pernangsi.
Awaké déwé ditekani anaké siwaku lanang-lanang loro, pada arep vakansi nang nggoné awaké déwé.
Sing siji sangka setad jenengé Roy lan sing liyané sangka kebonan jenengé Tarmidi.
Roy iku bocah sing nurut karepé déwé. Dèkné kaya wis pinter-pinter déwé kaé, Menawa dumèh sekolahané duwuré ngungkuli liyané terus maraké dèkné rada sombong. Nanging Tarmidi iku bocah sing seneng ngalah. Dèkné trima manut liyané waé.
Awaké déwé snajan nduwé vakansi samben dina ya dibagèhi kerjanan omah. Nèk wis rampung karo kerjanané terus sabané nang pinggir kriki apa blasakan nang alas.
Sasaté samben dina awaké déwé mancing apa ramban kangkung.
Roy kuwi nèk kongkon blasakan jan senengé ora karuan, Dèkné ya ora kenèng dipaido, awit nang setad ora tau blasakan [ 14 ]Samben taun ing sasi septêmber iku ungsumé krabu. Wong pirang-pirang terus pada budal nggolèk krabu nang pinggir laut. Jan ramé mbanget kaya konfriyari kaé.
Snajan ngerti nggolèk krabu kuwi angel mbanget, awit lemuté okèh lan mblekuk-mblekuk nang lendut, wong-wong meksa ora gelem kèri nang omah.
Awaké déwé mbarang katut liya-liyané terus mèlu nggolèk krabu.
Sakdurungé budal awaké déwé tata-tata ndisik nglumpuké sing dibutuhké, ya iku arit kanggo nutuki krabuné lan kamplèkan kanggo wadah.
Roy nèk diomongi malah mrèngkèl. Kongkon nggawa kamplèkan ora gelem, malah njikuk sakah karung. Omongé nèk nggawa sakah karung bakal éntuk okèh. Ora gelem [ 15 ]nggawa arit, malah nggawa tiki dawa sing dikèki paku pucuké.
Tarmidi karo aku mbatin: “Bèn dirasaké déwé mengko, bocah kok mrèngkèlé éram-éram.”
Awaké déwé wis wegah ngomongi dèkné menèh.
Awaké déwé ngerti nèk dèkné iku ora tau-tauné ngolèk krabu, bèn dirasaké déwé kono.
Aku terus ngomong karo Tarmidi: “Bèn dijarké waé Di. Bèn nuruti karepé déwé. Hayuk disawang waé.”
Saiki wayahé budal, awaké déwé mlaku kaya wong baris kaé [ 16 ]Tekan nggoné, awaké déwé jan dikroyok lemut pirang- pirang.
Roy wis molai nggresah ora karuan, Nanging Tarmidi karo aku ora kagèt, awit ora sepisanan awaké déwé nggolèk krabu.
Nèk ora karo ngempet-empet, menawa waé awaké déwé ora sida nggolèk krabu.
Nanging sangking kepéngin ndang mulih, mulané awaké déwé terus molai nggolèk,
Krabuné jan okèh mbanget. Sing ngoyak-ngoyak krabu sampèk keblekuk-blekuk lan kudu mbrobos-mbrobos nang ngisor-isoré wit parwa mbarang. Jan kangèlan mbanget. Sing tak gumuni iku ya Tarmidi. Dèkné jan cepet tenan. Sawangané gampang sing mblayu nang lendut,
Kadung kamplèkané wis kebeg dèkné terus ngréwangi ngisèni wèkku.
Awaké déwé sampèk lali Roy, ijik kèri nang mburi. Dèkné namung sambat terus.
Tarmidi ngomong: “Sokur, bèn dirasaké déwé saiki!” Kadung kamplèkanku mbarang wis kebeg, awaké déwé terus balik nang dalan. Sangka daratan awaké déwé krungu Roy celuk-celuk karo nangis. Tarmidi karo aku ngguyu kékél ngrungokké Roy sambat.
Sangking melaské karo Roy awaké déwé terus mbengoki dèkné nèk awaké déwé wis balik nang dalan.
Ora let suwi Roy ngétok. Nang kono dèkné jan dadi guyon tenan, awit dèkné pupuran lendut awaké sangking ora kuwat karo lemuté, sing kétok namung mripaté.
Sing marakké ngguyu menèh ya wadahé dèkné sing pédé déwé, nanging isiné namung krabu papat. [ 17 ]Roy jan dipoyoki tenan karo awaké déwé. Dèkné ora wani semaur apa-apa.
Tekan omah krabuné terus diresiki lan mbenginé wong sak omah pada mangan krabu sampèk wareg.
H. Ralim