Kitab Sutyi Prejanjian Anyar/Markus
Pasal 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
[ from=85 ]
Gusti Allah miturut Markus
1 1Iki kabar kabungahan bab Gusti Yésus Kristus, Anaké Gusti Allah. 2Kabar kabungahan iki wiwitané kaya sing wis ditulis karo nabi Yésaya ing jaman mbiyèn. Ketulis nèk Gusti Allah ngomong ngéné marang Anaké:
“Ya wong iki sing tak kongkon teka ndisik,
kongkon nata atiné wong-wong,
supaya pada gelem nggugu marang Kowé!”
3Terus ènèng tulisan menèh ngomong ngéné:
“Nang wustèn ènèng wong bengok-bengok,
ngomongi wong-wong kongkon pada nata uripé,
awit Gusti arep teka.”
4-6Kuwi mau kabèh ngomongké Yohanes sing manggon nang wustèn. Saliné Yohanes wulu unta lan sabuké lulang. Pangané namung walang lan maduné tawon alasan. Yohanes ngomongi wong-wong kongkon pada ninggal klakuan ala lan pada dibaptis, supaya Gusti Allah ngapura salahé kabèh. Sangka bawah Yudéa lan sangka kuta Yérusalèm wong pirang-pirang pada teka ngrungokké piwulangé Yohanes. Kabèh pada ngakoni salahé marang Gusti Allah lan pada dibaptis nang laut Yordan.
7Yohanes ngomongi wong-wong ngéné: “Bakal ènèng wong liyané teka. Wong kuwi kwasané ngungkul-ungkuli aku. Aku jan blas ora kenèng dipadakké karo Dèkné! 8Aku mbaptis kowé namung karo banyu, nanging Dèkné bakal mbaptis kowé karo Roh Sutyi.”
9Ing wayah kuwi Gusti Yésus lunga sangka kuta Nasarèt, sangka distrik Galiléa. Dèkné terus dibaptis karo Yohanes nang laut Yordan. 10Kadung Gusti Yésus wis mentas sangka banyu, Dèkné terus weruh langité menga. Sakwisé kuwi terus Roh Sutyi medun kétoké kaya manuk dara, méntyloki Dèkné. 11Terus ènèng swara sangka langit ngomong: “Kowé Anakku sing tak trésnani. Aku jan lega banget karo Kowé!”
12Sakwisé kuwi Roh Sutyi terus nuntun Gusti Yésus digawa nang wustèn. 13Nang wustèn kono Gusti Yésus patang puluh dina suwéné. Dèkné dijajal karo Sétan, manut marang Gusti Allah apa ora. Panggonan kono kuwi okèh kéwané galak, nanging Gusti Yésus dijaga lan diladèni karo mulékat-mulékaté Gusti Allah.
14Sakwisé Yohanes dityekel lan dilebokké nang setrapan karo ratu Hérodès, Gusti Yésus terus teka nang Galiléa. Nang bawah kono Gusti Yésus nggelar kabar kabungahané Gusti Allah. 15Dèkné ngomong ngéné: “Saiki wantyiné wis teka enggoné Gusti Allah arep ngedekké kratoné. Mulané pada pretyayaa marang kabar kabungahané [ 55 ]Gusti Allah lan pada ninggala klakuan ala!” 16Dongé Gusti Yésus mlaku nang pinggiré mér Galiléa kono, Dèkné weruh Simon lan Andréas ijik pada nguntyalké jalané. Wong loro kakang-adi iki kerjanané nggolèk iwak. 17Gusti Yésus terus ngomong: “Pada mèlua Aku! Kowé bakal tak blajari dadi tukang nggolèk wong.” 18Simon lan Andréas terus pada ninggal jalané lan ngetutké Gusti Yésus.
19Kadung Gusti Yésus mlaku rada adoh menèh terus weruh Yakobus lan Yohanes, kabèh loro anaké Sébédéus. Wong loro iki ijik pada ndandani jalané nang prauné. 20Nanging kadung dityeluk karo Gusti Yésus terus pada mèlu Dèkné. Bapaké lan wong-wong sing ngréwangi nggolèk iwak pada ditinggal nang prauné.
21Gusti Yésus lan murid-muridé pada teka nang kuta Kapèrnakum. Ing dina sabat Gusti Yésus mlebu nang sinaguk lan mulangi wong-wong. 22Wong-wong kagèt lan nggumun bab enggoné Gusti Yésus mulangi, awit Dèkné mulangi nganggo kwasané Gusti Allah, ora kaya guru-guru Kitab.
23Dongé Gusti Yésus ijik mulangi, terus dadakan waé ènèng wong sing nang kono bengok-bengok. Wong iki dikwasani demit. 24Wongé bengok-bengok ngomong: “Yésus wong Nasarèt, aku arep mbok kapakké? Apa tekamu iki arep matèni awaké déwé? Aku ngerti Kowé kuwi sapa. Kowé kuwi wong sutyi, wong kongkonané Gusti Allah.”
25Demité mau terus digentak karo Gusti Yésus, Dèkné ngomong: “Meneng! Metua sangka wong kuwi!”
26Demité terus ngontang-antingké wongé, terus metu karo njerit-njerit. 27Wong-wong nggumun kabèh lan pada takon marang sakpada-pada: “Apa iku ya? Iki wulangan anyar nganggo kwasané Gusti Allah. Dèkné wani mréntah demit kongkon metu lan demité ya manut tenan.”
28Sakwat jenengé Gusti Yésus kesuwur nang sak bawah Galiléa kono.
29Sakwisé kuwi Gusti Yésus terus metu. Dèkné terus bareng karo Yakobus lan Yohanes budal nang omahé Simon. Andréas mbarang ya manggon nang omah kuwi. 30Ibu maratuwané Simon ijik ngglétak nang ambèn, awit lara panas. Gusti Yésus ya terus diomongi nèk wongé lara. 31Gusti Yésus terus niliki sing lara. Wongé dityekel tangané lan ditangèkké. Wongé terus mari lan ngladèni dayohé.
32Ing wayah wengi, sakwisé srengéngé wis medun, wong sing lara lan sing dikwasani demit pada digawa nang nggoné Gusti Yésus. 33Wong sak kuta terus pada nglumpuk nang latar nang ngarepé omah. 34Wong lara werna-werna ditambani kabèh karo Gusti Yésus. Uga demit-demit sing ngwasani uripé wong okèh pada dietokké kabèh. Lan demit-demit mau pada dipenging ngomong apa-apa bab Gusti Yésus, senajana demité pada ngerti Dèkné kuwi sapa.
35Ing wayah ésuk mruput, dongé ijik peteng ndedet, Gusti Yésus tangi terus lunga nang panggonan sing sepi. Nang kono Dèkné ndonga. 36Simon lan murid-murid liyané terus pada nggolèki Gusti Yésus. 37Kadung wis ketemu, murid-murid mau terus ngomong: “Gusti, wong-wong pada nggolèki Kowé!”
38Gusti Yésus malah semaur: “Hayuk awaké déwé budal nang désa-désa liyané nang sak kiwa-tengené kéné. Kana mbarang kudu tak gawani kabar kabungahan, awit enggonku teka mbréné iki perluné ya namung kuwi.”
39Gusti Yésus terus mlaku-mlaku marani désa-désa nang bawah Galiléa karo nggelarké kabar kabungahan nang sinaguk-sinaguk. Lan demit-demit sing ngwasani wong pada dietokké kabèh. [ 56 ]
40Enèng wong lara lépra mara nang nggoné Gusti Yésus, terus niba nang ngarepé njaluk tulung ngomong: “Nèk Kowé gelem, Kowé bisa nambani aku!”
41Gusti Yésus melas banget, mulané terus ndemèk wongé lan ngomong: “Aku gelem! Kowé wis mari saiki!” 42Sakwat wongé ya terus mari tenan. 43-44Gusti Yésus terus ngongkon wongé lunga, nanging dipenging ngomong-omong karo wong-wong. Gusti Yésus ngongkon wongé ngéné: “Kana kowé maraa nang nggoné imamé, supaya dèkné weruh awakmu lan kowé ngekèkana kurban marang Gusti Allah miturut wèté nabi Moses. Dadiné wong-wong ngerti nèk kowé wis mari tenan.”
45Nanging kadung wongé lunga sangka kono, dèkné terus molai ngomong-omongi wong-wong nèk dèkné wis ditambani karo Gusti Yésus. Saiki Gusti Yésus ora bisa ngleboni kuta apa désa, tanpa dititèni karo wong-wong. Mulané Dèkné terus nang sak njabané kuta waé, nang panggonan sing ora ènèng wongé. Nanging wong-wong sangka endi-endi ijik meksa teka marani Dèkné.
2 1Let kira-kira rong dina Gusti Yésus balik menèh nang Kapèrnakum. Wong-wong krungu nèk Dèkné nang omah. 2Wong pirang-pirang terus pada ngumpul, sampèk nang omahé ora ènèng nggoné menèh. Nang ngarep lawang mbarang ya kebek karo wong. Gusti Yésus terus mulangi wong-wong bab pituturé Gusti Allah. 3Terus ènèng wong teka arep nang nggoné Gusti Yésus nggawa wong lumpuh. Wong lumpuh iki digotong wong papat. 4Nanging sangking okèhé wong, sing nggotong wong lumpuh mau ora bisa tekan nggoné Gusti Yésus. Mulané terus pada njebol payoné omahé. Kadung wis nggawé bolongan nang payoné, wongé sing lumpuh terus diedunké sak klasané. 5Gusti Yésus weruh pengandelé wong-wong iki, mulané terus ngomong marang sing lumpuh: “Anakku, Aku ngapura dosamu!”
6Nang omah kono uga ènèng guru-guru Kitab mèlu ngrungokké. 7Guru-guru iki pada mbatin: “Lah wong kuwi kok wani-wani ngomong ngono? Kuwi lak ngèlèk-èlèkké Gusti Allah, awit namung Gusti Allah déwé sing bisa ngapura dosané manungsa!”
8Nanging Gusti Yésus weruh pikirané guru-guru mau, mulané Dèkné terus ngomong: “Kenèng apa kowé kok pada nduwé pikiran kaya ngono? 9Gampang sing endi, ngomong marang wong lumpuh iki: ‘Dosamu wis dingapura’ apa ngomong: ‘Ngadeka, klasamu diangkat lan mlakua!’ 10Aku namung kepéngin nduduhké marang kowé, nèk Anaké Manungsa nduwèni kwasa ngapura dosa nang jagat kéné!” Gusti Yésus terus ngomong marang wong lumpuh mau: 11“Aku ngongkon kowé, ngadeka, klasamu diangkat lan kana mulih!”
12Wongé terus ngadek nang ngarepé wong okèh kono, njikuk klasané terus lunga. Wong kabèh pada nggumun lan pada ngluhurké Gusti Allah karo ngomong: “Barang kaya ngéné iki awaké déwé durung tau weruh!”
13Gusti Yésus terus lunga menèh sangka Kapèrnakum. Saiki Dèkné mlaku nang pinggir mér. Wong okèh terus pada teka marani Dèkné. Kabèh terus pada diwulangi. 14Dongé liwat, Gusti Yésus weruh wong belasting, sing jenengé Lévi, ijik njagong nang kantoré. Lévi kuwi anaké Alféus. Gusti Yésus terus nyeluk Lévi ngomong: “Hayuk mèlu Aku!” Lévi terus ngadek lan mèlu Gusti Yésus.
15Ing sakwijiné dina Gusti Yésus lan murid-muridé pada jagongan nang omahé Lévi, tunggal sak méja karo wong-wong belasting lan wong-wong liyané sing dianggep dosa. Wong kaya ngono kuwi okèh sing pada mèlu Gusti [ 57 ]Yésus. 16Enèng guru-guru Kitab sangka golongané wong Farisi pada weruh nèk Gusti Yésus mangan tyampur karo wong belasting lan wong dosa. Mulané guru-guru Kitab mau terus takon marang murid-muridé Gusti Yésus: “Lah Yésus kok jagongan lan mangan tyampur karo wong kaya ngono?”
17Gusti Yésus krungu pitakonané guru-guru Kitab mau, mulané Dèkné terus semaur: “Sing mbutuhké dokter kuwi mesti ya sing lara ta, mosok sing waras? Mulané, tekaku nang jagat kéné ora nggolèki wong sing nganggep nèk uripé wis bener, nanging nggolèki wong sing dosa.”
18Ing sakwijiné dina murid-muridé Yohanes Pembaptis lan para Farisi pada pasa. Ing dina kuwi ènèng wong pada mara nang nggoné Gusti Yésus takon: “Kenèng apa murid-muridé Yohanes lan murid-muridé para Farisi pada pasa, nanging murid-muridmu kok ora?”
19Gusti Yésus terus semaur: “Apa dayoh nang mantènan kaé ora pada mangan énak lan pada mèlu bungah. Suwéné ijik tyampur karo mantèné mesti ya ora ènèng sing sedi. 20Nanging bakal ènèng wayahé mantèné lanang kuwi bakal digawa lunga. Ing wayah kuwi kantya-kantyané bakal pada sedi lan ora mangan.”
21Mosok salin lawas kenèng ditambal karo gombal anyar sing durung tau diumbah? Ya ora ta. Awit nèk diumbah tambalané bisa mengkeret terus suwèk menèh, ambané ngungkuli mauné. 22Lan menèh, mosok anggur anyar diwadahi kantongan lulang lawas? Mesti ora ta! Mengko ndak kantongané bedah lan angguré wutah nganggur. Anggur anyar kuduné diwadahi kantongan anyar.
23Ing sakwijiné dina sabat Gusti Yésus mlaku turut kebon gandum karo murid-muridé. Sak barengé mlaku murid-muridé pada ngepèki wohé gandum dipangan. 24Wong Farisi sing pada weruh kuwi terus ngomong marang Gusti Yésus: “Lah kepriyé kuwi? Ing dina sabat lak ora éntuk nyambutgawé apa-apa ta? Lah murid-muridmu kok ngepèki gandum?”
25Gusti Yésus semaur: “Apa kowé ora tau matya bab ratu Daved, dongé dèkné lan kantya-kantyané pada ngelih banget, nanging ora nduwé panganan apa-apa? 26Apa dèkné ora terus mlebu nang omahé Gusti Allah lan mangan rotiné. Dèkné lak wis ngerti ta nèk namung para imam sing éntuk mangan roti sing wis dipasrahké marang Gusti Allah kuwi. Ing waktu kuwi sing dadi Imam Gedé Abiatar. Malah kantyané mbarang diedumi lan pada mèlu mangan karo Daved. Lan ora ènèng wong sing ngomong nèk dèkné klèru.”
27Gusti Yésus terus ngomong menèh: “Gusti Allah enggoné nganakké dina sabat kuwi ora kanggo ngangèlké, nanging kanggo ngepénakké uripé manungsa. 28Mulané, Anaké Manungsa sing bisa ngarani bab sing éntuk lan sing ora éntuk ditandangi ing dina sabat.”
3 1Ing dina sabat liyané Gusti Yésus mlebu nang sinaguk menèh. Nang kono ènèng wong sing tangané lumpuh sebelah. 2Nang kono uga ènèng wong-wong sing pada nggolèk jalaran kanggo ngelahké Gusti Yésus. Wong-wong iki pada ndelokké, awit kepéngin ngerti Gusti Yésus nambani wongé apa ora ing dina sabat iki. 3Gusti Yésus terus nyeluk wong sing lumpuh tangané kongkon maju, supaya wong-wong bisa weruh dèkné. 4Gusti Yésus terus takon marang wong-wong: “Aku kepéngin krungu: ing dina sabat apik nggawé betyik apa apik nggawé ala? Apik nulungi wong apa apik matèni?”
Wong-wong amleng kabèh, ora ènèng sing wani semaur apa-apa. 5Gusti Yésus nyawang wong-wong karo ya jèngkèl ya [ 58 ]sedi, awit wong-wong ora gelem nitèni barang sing bener. Mulané Dèkné terus ngomong marang wong sing lumpuh tangané: “Tanganmu dietungké!” Wongé terus ngetungké tangané, awit wis ora lumpuh menèh. Saiki wis mari kaya mauné. 6Wong Farisi sing nang kono terus pada lunga. Terus pada rembukan karo wong-wong golongané Hérodès. Bebarengan wong-wong kuwi pada nggawé akal kepriyé enggoné arep matèni Gusti Yésus.
7-8Gusti Yésus lan murid-muridé pada lunga nang pinggir mér Galiléa. Wong okèh banget pada ngetutké Dèkné. Enèng sing sangka bawah Galiléa lan Yudéa lan sangka kuta Yérusalèm. Uga ènèng sing sangka bawah Iduméa, sangka abrahané laut Yordan lan sangka sak kiwa-tengené kuta Tirus lan Sidon. Wong-wong iki pada gemruduk marani Gusti Yésus, awit kabèh krungu nèk Dèkné nindakké barang sing nggumun-nggumunké. 9Mulané Gusti Yésus ngomongi murid-muridé kongkon pada nyawiské prau siji. Dadiné senajan wong okèh pada esuk-esukan kepéngin maju, Gusti Yésus ora usah diesuk-esuk wong, awit Dèkné bisa njagong nang prauné. 10Gusti Yésus wis nambani wong pirang-pirang, mulané wong-wong sing nduwé lara pada ngesuk-esuk, kepéngin ndemèk Dèkné supaya bisa mari. 11Wong-wong sing dikwasani demit nèk weruh Gusti Yésus terus pada niba nang ngarepé. Demité terus pada bengok-bengok ngomong: “Kowé kuwi Anaké Gusti Allah!”
12Nanging demit-demit mau disenèni karo Gusti Yésus, dipenging ngomong-omongké Dèkné kuwi sapa.
13Gusti Yésus saiki terus munggah nang gunung. Dèkné milih wong-wong sing kongkon mèlu. Wong-wong ya terus pada teka. 14-15Sangka tengahé wong-wong sing pada teka kuwi Gusti Yésus terus milih wong rolas sing kudu mèlu Dèkné nang endi waé. Awit wong rolas iki sing bakal nggelar kabar kabungahané Gusti Allah lan bakal nduwèni kwasa nundungi demit.
16-17Sing dipilih ya wong rolas iki: Simon sing dikèki jeneng liyané, yakuwi Pétrus, Yakobus karo Yohanes sing kakang-adi. Kabèh loro iki anaké Sébédéus lan pada diarani Boanèrges karo Gusti Yésus, tegesé: anak gluduk. 18-19Sing liya-liyané jenengé Andréas, Filipus, Bartoloméus, Matéus, Tomas, Yakobus anaké Alféus, Tadéus, Simon sing diarani Patriot lan Yudas sangka Iskariot, sing ing tembé bakal ngelungké Gusti Yésus marang mungsuhé.
20Gusti Yésus terus balik nang omah. Nanging wong okèh banget pada teka menèh marani Dèkné, sampèk ora kober mangan. 21Sedulur-seduluré Gusti Yésus pada krungu bab kuwi. Lan menèh ènèng sing ngomong nèk Dèkné kuwi ora waras. Mulané sedulur-seduluré mau terus budal arep marani Gusti Yésus diejèk mulih.
22Guru-guru Kitab sing teka sangka Yérusalèm pada ngomong: “Wong kuwi dikwasani Bèlsebul, penggedéné demit. Mulané Dèkné bisa ngetokké demit.”
23Wong-wong mau terus dityeluk karo Gusti Yésus lan diwulangi nganggo tembung gambar. Gusti Yésus ngomong: “Mosok Sétan arep nglawan balané déwé? Mesti ora ta! 24Semunggoné ing sakjeroné negara wongé pada memungsuhan marang sakpada-pada, negara kuwi mesti bakal rusak. 25Uga ing sakjeroné omah-omah, nèk wongé pada neng-nengan lan memungsuhan, brayat kuwi mesti ndang bubrah. 26Lah saiki dipikir déwé sing apik: nèk Sétan nglawan balané déwé, lah gèk kepriyé? Mesti Sétan ya wis ora nduwé bala menèh.
27“Apa ènèng wong bisa ngleboni omahé wong sing gedé lan rosa pawakané, terus nyolongi sembarang [ 59 ]sak ènèngé? Mesti ya ora bisa! Malingé kudu bisa mbanda sing nduwé omah ndisik, sakdurungé bisa ngusungi sembarangé.
28“Iki dirungokké sing apik. Gusti Allah gelem ngapura manungsa, senajan salahé gedéné lan okèhé kaya ngapa, uga nèk ngèlèk-èlèkké wong liyané. 29Nanging sapa sing ngèlèk-èlèkké Roh Sutyi ora bakal dingapura slawas-lawasé, nanging bakal nyangga salah iku sak terusé.” 30Gusti Yésus ngomong ngono kuwi, awit wong-wong pada ngarani nèk Dèkné dikwasani demit.
31Sakwisé kuwi ibuné lan adik-adiké Gusti Yésus pada teka. Wong-wong iki pada ngentèni nang njaba lan kongkonan nyelukké Gusti Yésus. 32Wong okèh pada jagongan ngubengi Gusti Yésus. Wong-wong terus ngomong: “Gusti, ibu lan adikmu pada nang njaba nékokké Kowé!”
33Gusti Yésus semaur: “Ibuku lan adikku kuwi sakjané sapa ta?” 34-35Dèkné terus nyawang wong-wong sing pada njagong ngubengi Dèkné lan ngomong: “Ya iki ibuku lan sedulurku. Sapa waé sing manut marang Gusti Allah, yakuwi sedulurku lanang lan sedulurku wédok lan ibuku tenan.”
4 1Gusti Yésus mulangi wong-wong menèh nang pinggiré mér Galiléa. Nanging sangking okèhé wongé sing pada ngrungokké, Dèkné terus munggah nang prau sing nang kono terus mulangi sangka kono. Wong-wong sing ngrungokké pada ngadek nang pinggir. 2Pirang-pirang prekara sing dirembuk karo Gusti Yésus. Dèkné nèk mulangi nganggo gambar.
3Gusti Yésus ngomong ngéné: “Dirungokké sing apik. Enèng wong budal nang kebon arep nyebar. 4Dongé nyebar, wijiné ènèng sing tiba nang pinggir dalan terus dipangan manuk. 5-6Saloké tiba nang panggonan sing atos, sing tipis lemahé. Ya gelis tukul, nanging kadung panas banter terus garing, awit ora ènèng oyoté. 7Liyané tiba nang panggonan sing okèh eriné. Wijiné tukul, nanging kalah karo eri-eriné, mulané ya ora bisa metu wohé. 8Nanging uga ènèng wiji sing tiba nang lemah apik. Wiji iki tukul sampèk gedé terus ngetokké woh dadi telung puluh, liyané malih swidak lan ènèng liyané sing dadi satus.”
9Gusti Yésus terus nutup piwulangé ngomong: “Sapa sing nduwé kuping, dirungokké sing apik!”
10Dongé Gusti Yésus njagong déwé, terus ènèng wong sing mèlu ngrungokké piwulangé mau pada teka bareng karo murid sing rolas. Wong-wong nyuwun marang Gusti Yésus ndunungké gambar mau. 11Gusti Yésus terus ngomong ngéné: “Ing jaman mbiyèn Gusti Allah ora ndunung-ndunungké bab iki, nanging saiki kowé wis pada ngerti wewadiné Kratoné Gusti Allah. Nanging kanggo wong-wong sing ora gelem pretyaya, Aku sing mulangi nganggo tembung-tembung gambar. 12Dadiné,
‘Senajana pada weruh,
nanging ora bisa nitèni
lan senajana pada ngrungokké
ora bisa dunung.
Awit nèk pada nitèni
lan pada dunung,
wong-wong kuwi mesti
terus pada manut marang Gusti Allah
lan salahé uga bisa dingapura.
Nanging ora pada gelem.’”
13Gusti Yésus terus ngomong marang wong-wong: “Mosok kowé ora pada dunung piwulangé sangka tembung gambar iki? Lah kepriyé kowé bisané dunung sing liya-liyané? 14Wong sing nyebar kuwi wong sing ngabarké pituturé Gusti Allah. 15Wiji-wiji sing tiba nang pinggir dalan kuwi nggambarké wong-wong sing krungu pituturé Gusti Allah, nanging terus pada lali. Sétan [ 60 ]mbuwang pitutur mau sangka atiné. 16Wiji-wiji sing tiba nang panggonan sing atos, kuwi nggambarké wong-wong sing krungu lan gelem nampa pituturé Gusti Allah. Wong-wong iki terus pada seneng lan nduwèni kabungahan. 17Nanging pituturé Gusti Allah ora ngoyot ing atiné. Mung demen anyar waé. Nèk katekan kangèlan lan disengiti karo liyané, jalaran nurut pituturé Gusti Allah, wong-wong iki terus semplak pengandelé. 18Wiji-wiji sing tiba nang tengahé eri-eri kuwi nggambarké wong-wong sing krungu lan nampa pituturé Gusti Allah. 19Nanging terus pada bingung bab kauripan ing donya lan mung mikirké barang sing ora-ora, awit pada kepéngin sugih. Mulané terus pada lali marang pituturé Gusti Allah. 20Nanging wiji sing tiba nang lemah sing apik kuwi nggambarké wong-wong sing krungu pituturé Gusti Allah terus pada pretyaya sak atiné. Dadiné pituturé Gusti Allah ngetokké woh ing uripé wong kuwi, ping telung puluh, liyané swidak lan liyané menèh ping satus.”
21Gusti Yésus terus mulangi menèh: “Pituturé Gusti Allah kuwi kenèng dipadakké karo dian. Apa ènèng wong nyumet dian terus ditutupi ténggok apa didèkèk nang ngisor kolong? Ya ora ta! Diané mesti didèkèk nang méja apa dityantèlké nang tyagaké. 22Awit apa sing didelikké kuwi mesti kapan-kapan bakal dietokké lan apa waé sing disimpen kuwi mesti ya supaya kapan-kapan dikétokké. 23Sing nduwé kuping, dirungokké sing apik.”
24Gusti Yésus terus ngomong: “Aja namung ngrungokké karo kupingmu waé, nanging sembarang kudu mbok pikir sing apik. Nèk kowé ngrungokké sing tenanan, mesti kowé ya bakal dunung okèh lan pangertimu bakal mundak terus. 25Awit sapa sing nggatèkké marang pituturku bakal mundak okèh kaweruhé, nanging sing ora gelem nggugu, senajana ngerti namung setitik, kuwi waé bakal lali.”
26Gusti Yésus neruské tembungé: “Kratoné Gusti Allah kuwi kenèng dipadakké karo sakwijiné wong sing nyebar wiji nang keboné. 27Sakwisé nyebar terus ditinggal, mbengi turu, ésuk tangi, suwi-suwi wijiné tukul déwé sampèk gedé, wongé déwé ora ngerti kepriyé tukulé! 28Lemahé sing nukulké, sampèk metu wohé, ndisiké gagangé, terus ngembang lan metu wulèné. 29Nèk pariné wis tuwa terus dierit, awit wis wayahé panèn.”
30Gusti Yésus terus ngomong: “Kratoné Gusti Allah kenèng dipadakké karo apa menèh? 31Kenèng dipadakké karo wiji sing tyilik déwé. 32Nanging nèk disebar terus tukul, gedéné ngungkuli tanduran liyané. Pangé gedé-gedé, mulané manuk-manuk seneng ngiyup lan nggawé susuk nang kono.” 33Gusti Yésus enggoné mulangi wong-wong bab pituturé Gusti Allah ya nganggo tembung-tembung gambar ngono kuwi, sak kuwaté wong-wong sing ngrungokké. 34Dèkné ora tau mulangi tanpa nganggokké tembung gambar. Nanging nèk Dèkné déwé karo murid-muridé, sembarang didunung-dunungké.
35Dongé wis surup ing dina kuwi, Gusti Yésus ngejèk murid-muridé, ngomong: “Hayuk pada ngabrah!” 36Gusti Yésus wis nang njeroné prau. Murid-muridé terus budal numpak prauné, wong-wong liyané ditinggal nang daratan. Enèng prau-prau liyané mbarang sing mèlu. 37Ora let suwi terus ènèng angin banter. Ombaké ngantemi prauné sampèk kebek banyu lan mèh kelep. 38Gusti Yésus malah ijik turu nang mburi, bantalan. Murid-muridé terus pada nggugah Dèkné ngomong: “Gusti, apa awaké déwé arep mbok ejarké bèn kelep?” [ 61 ]
39Gusti Yésus terus tangi. Angin lan ombak dipréntah: “Mandeka!” Anginé sakwat mandek lan banyuné malih anteng. 40Gusti Yésus terus nyenèni murid-muridé: “Kenèng apa kowé kok pada wedi? Apa kowé durung pretyaya marang Aku?”
41Murid-muridé pada wedi banget lan takon marang sakpada-pada: “Wong iki sapa ta? Angin lan banyu kok manut marang Dèkné?”
5 1Gusti Yésus lan murid-muridé wis ngabrah lan saiki pada tekan panggonané bangsa Gérasa. 2Kadung medun sangka prau Dèkné terus kepetuk wong sing dikwasani demit. Wong iki tekané sangka guwa-guwa kuburané wong kono. 3Pantyèn wong iki manggoné ya nang guwa-guwa kuburan kono. 4Wis bolak-balik dèkné tangan-sikilé diranté, nanging ajek dipedot. Mulané saiki ora ènèng wong sing wani mbanda dèkné menèh. 5Awan-wengi wong iki kluyuran nang kuburan lan gunung-gunung kono, karo bengak-bengok lan ngantemi awaké karo watu.
6Ing dina kuwi, dongé wongé weruh Gusti Yésus sangka kadohan, dèkné terus mblayu marani terus niba nang ngarepé. 7-8Gusti Yésus terus mréntah demité: “Demit, metua sangka wong iki!” Demité terus mbengok banter ngomong: “Duh Gusti Yésus, Anaké Gusti Allah sing kwasa déwé, Kowé kok ngurusi aku. Aku nyuwun, Gusti Allah dadi seksi, aku mbok aja disetrap.”
9Gusti Yésus terus takon: “Sapa jenengmu?”
Demité semaur: “Awaké déwé jenengé Légiun, awaké déwé nang kéné okèh banget.” 10Demité terus nyuwun banget marang Gusti Yésus, supaya ora dikongkon lunga sangka panggonan kono.
11Saiki nang gunungané panggonan kono ènèng babi pirang-pirang ijik pada nggolèk pangan. 12Demit-demité mau terus pada nyuwun marang Gusti Yésus: “Mbok awaké déwé dililani mlebu nang babi-babi kaé.” 13Gusti Yésus nglilani. Demité terus pada metu sangka wongé lan mlebu nang babi-babi mau. Kira-kira ènèng babi rong èwu okèhé, kabèh pada pating gruduk medun sangka gunungan kono, terus mblandang nang mér. Kabèh kelep.
14Sing tukang angon babiné terus pada mblayu lunga, ngomongi wong-wong sing nang kuta bab lelakon kuwi. Wong-wong terus pada teka, awit kepéngin weruh déwé. 15Kadung tekan nggoné Gusti Yésus, terus pada weruh wong sing mauné dikwasani demit njagong nang kono. Wongé saiki nganggo salin lan angen-angené wis waras. Nanging wong-wong ijik pada wedi. 16Wong-wong sing weruh lelakoné wong sing mauné dikwasani demit lan babi-babi mau terus pada ngomongi wong-wong kuwi.
17Mulané kabèh terus pada nyuwun marang Gusti Yésus supaya lunga sangka panggonan kono.
18Kadung Gusti Yésus arep munggah nang prauné, wong sing mauné dikwasani demit terus marani Dèkné, nembung arep mèlu.
19-20Nanging ora éntuk. Gusti Yésus ngomong: “Kana kowé mulih waé. Diomongké marang sedulur-sedulurmu apa sing ditindakké karo Gusti Allah lan sepira gedéné kabetyikané Dèkné marang kowé.” Wongé terus lunga lan ngabar-ngabarké nang sak bawah Dékapolis bab enggoné Gusti Yésus nulungi dèkné. Wong-wong sing krungu pada nggumun kabèh.
21Gusti Yésus ngabrah menèh karo prauné. Wong pirang-pirang terus pada nglumpuk marani Dèkné. Mulané Dèkné terus nang pinggir mér kono waé. 22Ora let suwi terus ènèng wong mara nang nggoné Gusti Yésus. Wong iki pengarepé sinaguk, jenengé Jairus. Tekan nggoné [ 62 ]Gusti Yésus Jairus terus niba nang ngarepé. 23Dèkné nyuwun: “Duh Gusti, anakku wédok lara nemen tenan. Mbok hayuk nang nggonku ta! Anakku mbok ditumpangi tangan supaya bisa waras lan urip terus.”
24Gusti Yésus terus mèlu Jairus. Wong pirang-pirang pada mèlu, sampèk pada ngesuk-esuk Gusti Yésus.
25Nang tengahé wong-wong kuwi ènèng wong wédok siji sing lara ngetokké getih. Wis rolas taun suwéné wongé nduwé lara kuwi. 26Pirang-pirang dokter wis diparani, sampèk duwité lan bandané entèk kabèh, nanging ora bisa mari, malah mundak nemen. 27Saiki wongé krungu nèk Gusti Yésus bisa nambani wong lara, mulané dèkné terus nékat mèlu nrombol nang mburiné Gusti Yésus. 28Wongé pretyaya ngéné: “Nèk aku bisa ndemèk saliné waé, aku mesti mari.”
Mulané wongé ya terus ndemèk saliné Gusti Yésus. 29Sakwat getihé wongé mampet lan wongé krasa nèk larané wis ilang kabèh. 30Gusti Yésus uga krasa nèk ènèng kekuwatan metu sangka awaké. Dèkné terus minger ndelokké wong-wong nang mburiné lan takon: “Sapa sing ndemèk salinku?”
31Murid-muridé semaur: “Gusti, lah sapa sing ngerti! Wong pirang-pirang kaya ngono pada ngesuk-esuk Kowé, lah kok Kowé takon: ‘Sapa sing ndemèk salinku?’”
32Nanging Gusti Yésus nyawang wong-wong, nggolèki wongé sing ndemèk saliné. 33Wong wédok mau rumangsa sing ndemèk lan dèkné saiki wis krasa waras awaké, mulané terus maju. Karo ndredek sangking wediné, dèkné niba nang ngarepé Gusti Yésus terus ngaku. 34Gusti Yésus ngomong: “Yu, kowé saiki wis mari, awit kowé pretyaya. Kana mulih. Mlaku sing apik-apik. Kowé wis mari tenan.”
35Gusti Yésus durung rampung sing ngomong, kok terus ènèng kongkonan sangka omahé Jairus ngomong nèk anaké wis mati. Wongé ngomong ngéné marang Jairus: “Anakmu wis ninggal. Guruné wis aja dirusuhi!”
36Gusti Yésus krungu, nanging ora ngrèwès omongané wong kuwi mau, malah ngomong: “Aja wedi Jairus, pretyaya waé!” 37Wong-wong dipenging mèlu nang omahé Jairus. Sing diejèk namung rasul Pétrus, Yakobus lan Yohanes. 38Kadung wis tekan omahé, Gusti Yésus krungu wong tangisan pating jlerit. 39Dèkné mlebu terus ngomong marang wong-wong: “Kenèng apa kok pada nangis pating jlerit? Botyahé ora mati, namung turu!”
40Nanging Gusti Yésus malah diguyu. Wong-wong terus dikongkon metu kabèh. Namung wong tuwané botyahé lan murid telu mau diejèk mlebu nang kamaré. 41Gusti Yésus terus nyekel tangané botyahé karo ngomong: “Talita kum!” Nèk tyara Jawa: “Tangi wuk!”
42Sakwat botyahé tangi terus mlaku. (Botyahé umuré rolas taun.) Wong tuwané botyahé lan murid-muridé mau pada nggumun banget. 43Gusti Yésus terus ngomong: “Aja sampèk wong liya-liyané krungu bab iki.”
Wong tuwané terus dikongkon ngekèki mangan botyahé.
6 1Sangka nggoné Jairus Gusti Yésus terus mulih nang kuta panggonané. Iku kuta Nasarèt. Murid-muridé mbarang pada mèlu. 2Ing dina sabat Gusti Yésus terus molai mulangi nang sinaguk kono. Wong-wong sing ngrungokké pada nggumun kabèh. Pada ngomong: “Wong iki éntuk piwulangan sangka ngendi ya? Kok pinter temen? Kok bisa nindakké mujijat-mujijat mbarang? 3Iki lak sing tukang nggawé krosi-méja kaé ta? Anaké Maria, tunggalé Yakobus, Yoses, Yudas lan Simon. Adik-adiké sing wédok mbarang lak manggon nang kéné ta?” Wong-wong pada nampik Gusti Yésus.
4Mulané Gusti Yésus ngomong marang wong-wong: “Nabi kuwi nang endi-endi [ 63 ]diajèni, kejaba nang panggonané déwé. Seduluré déwé waé ora ngajèni.” 5Mulané Dèkné ora bisa nindakké mujijat-mujijat nang kono. Namung wong lara siji-loro ditumpangi tangan karo Gusti Yésus, terus pada mari. 6Gusti Yésus déwé ya nggumun, wong-wong kok ora gelem pretyaya.
Gusti Yésus terus budal nang désa-désa nang kiwa-tengené kuta Nasarèt kono, mulangi wong-wong bab pituturé Gusti Allah. 7Dèkné uga manggil murid sing rolas dikongkon budal loro-loro nggelar kabar kabungahan lan dikèki pangwasa nundungi demit. 8Nanging dipenging nggawa apa-apa, kejaba tekené. Pangan ora, duwit ya ora. 9Kenèng nganggo tèklèk, nanging ora éntuk nggawa salin dobel. 10Gusti Yésus terus ngomong: “Nèk kowé merdayoh nang omahé sakwijiné wong, nginepa nang kono waé nganti kowé lunga menèh. 11Nèk nang sakwijiné panggonan wongé ora gelem nampa lan ora gelem ngrungokké kowé, lungaa waé sangka kono. Nanging lemahé diketokké sangka sikilmu, supaya pada ngerti nèk pada nampik kowé.”
12Murid rolas mau terus pada budal mituturi wong-wong, kongkon pada ninggal urip ala lan manut marang Gusti Allah. 13Demit pirang-pirang pada ditundungi lan okèh wong lara pada ditambani nganggo usapan lenga.
14Gusti Yésus selot suwi selot kesuwur lan nang endi-endi wong-wong pada krungu bab Dèkné, uga ratu Hérodès. Enèng sing ngomong: “Yésus iki ya Yohanes Pembaptis sing urip menèh, mulané Dèkné bisa nindakké mujijat.”
15Liyané ngomong: “Yésus iki mesti nabi Elia sing urip menèh.”
Enèng liyané menèh sing ngomong: “Yésus kuwi nabi tunggalé liya-liyané ing jaman mbiyèn.”
16Kadung ratu Hérodès krungu, dèkné ngomong: “Yésus iki Yohanes sing wis tak ketok guluné, nanging urip menèh.” 17Awit mauné Yohanes wis dilebokké nang setrapan karo ratu Hérodès, nuruti jalukané Hérodias. Jalaran Yohanes ajek ngomongi ratuné nèk klakuané kebatyut. Hérodès ngepèk Hérodias, bojoné Filipus, kakangé déwé. 18Yohanes ngomong: “Kowé ora kenèng ngepèk ipému déwé nèk bojoné ijik urip!”
19Mulané Hérodias ngintyim-intyim Yohanes arep dipatèni, nanging durung bisa, awit ijik dialang-alangi karo ratu Hérodès. 20Hérodès déwé wedi karo Yohanes, awit ngerti nèk Yohanes kuwi wong bener lan wong sutyi, mulané dèkné ya dijaga. Hérodès seneng ngrungokké Yohanes, senajan tembungé marakké dèkné wedi lan bingung.
21Nanging ing sakwijiné dina Hérodias nemu kelunggaran kanggo matèni Yohanes, yakuwi, dongé ratu Hérodès tutup taun lan nganakké pésta gedé; wong gedé-gedé, uga para penggedéné militèr lan para penggedéné distrik Galiléa pada teka kabèh. 22Kadung anaké Hérodias molai njogèt, ratuné lan dayoh-dayohé terus pada seneng tenan karo botyah wédok kuwi. Mulané ratu Hérodès terus ngomong marang botyahé: “Kowé kepéngin apa Wuk, sak njalukmu tak kèki. 23Tenan, aku janji marang kowé, senajana kowé njaluk separoné negaraku, bakal tak kèkké!”
24Botyahé terus lunga takon ibuné: “Bu, aku énaké njaluk apa ya?” Ibuné semaur: “Kana kowé njaluk endasé Yohanes Pembaptis!”
25Botyahé terus balik menèh nang nggoné ratuné ngomong: “Aku njaluk endasé Yohanes Pembaptis nang piring!”
26Ratu Hérodès sedi banget krungu penjalukan kuwi. Nanging dèkné ora bisa apa-apa, awit wis kadung janji. Karomenèh dayohé pada mèlu nyeksèni janjiné. 27Mulané dèkné terus ngongkon sing tukang jaga kono ngetok guluné Yohanes lan kongkon [ 64 ]nggawakké mbrono. Wongé terus budal lan nang setrapan kono dèkné ngetok guluné Yohanes. 28Endasé terus digawa nang piring dikèkké botyahé. Botyahé terus masrahké endasé marang ibuné. 29Murid-muridé Yohanes krungu nèk dèkné wis ninggal, mulané terus pada njikuk layoné dikubur.
30Para rasul wis pada balik menèh nang nggoné Gusti Yésus. Nang kono pada nyritakké bab sembarang sing ditindakké lan diwulangké. 31Gusti Yésus terus ngomong: “Hayuk pada nggolèk panggonan sing sepi kanggo lèrèn sedilut.” Awit wong okèh pada teka-lunga sampèk Gusti Yésus lan murid-muridé ora kober mangan. 32Mulané terus ninggal wong-wong lunga karo prauné nggolèk panggonan sepi.
33Nanging wong okèh weruh lungané lan nitèni parané Gusti Yésus. Sangka kuta-kuta wong-wong pada budal mlaku ndisiki. 34Kadung Gusti Yésus medun sangka prauné, Dèkné weruh wong okèh wis nang kono. Dèkné terus melas banget, awit wong-wong kuwi kaya wedus sing ora ènèng sing ngengon. Mulané Gusti Yésus terus mulangi wong-wong bab werna-werna prekara. 35Dongé wis soré murid-muridé ngomong marang Gusti Yésus: “Saiki wis soré lan nang panggonan kéné ora ènèng apa-apa. 36Mbok wong-wong dikongkon lunga bèn pada nggolèk mangan déwé-déwé nang désa-désa.”
37Nanging Gusti Yésus semaur: “Kowé sing kudu ngekèki mangan wong-wong.”
Murid-muridé ngomong: “Lah kuwi pirang duwit waé?” 38Gusti Yésus terus takon: “Kana didelok ènèng roti pira!”
Kadung wis niliki terus ngomong: “Enèng roti lima lan iwak loro!”
39Gusti Yésus terus ngongkon murid-muridé nata wong-wong, bèn pada njagong nang suketan, sakkrompol-sakkrompol. 40Wong-wong terus pada njagong; ènèng krompolan sing wongé satus, ènèng sing sèket. 41Gusti Yésus terus njikuk roti lima lan iwak loro mau. Dèkné nyawang nduwur karo ndonga. Sakwisé kuwi rotiné terus dityuwil-tyuwil lan dikèkké marang murid-muridé kongkon ngedum marang wong-wong. Iwak loro mau uga dityuwil-tyuwil terus diedum-edumké. 42Wong kabèh pada mangan sampèk warek. 43Turahané roti lan iwak sing ora kepangan dilumpukké ènèng rolas ténggok. 44Sing mangan ènèng wong limang èwu, kuwi namung wong lanangé.
45Sakwisé iku Gusti Yésus terus ngongkon murid-muridé numpak prauné ndisik nang désa Bètsaida, nang abrahan. Wong-wong liyané terus disuwun kongkon mulih. 46Kadung wis pisah karo murid-muridé, Gusti Yésus terus munggah gunung arep ndonga. 47Dongé surup prauné wis nang tengah-tengah, nanging Gusti Yésus ijik nang daratan déwé. 48Gusti Yésus weruh nèk murid-muridé kangèlan tenan sing ndayung, awit tatapan angin. Kira-kira jam telu tekané jam nenem ésuk Gusti Yésus terus nusul, mlaku nang mér. Kétoké Dèkné mlaku terus, kaya arep ngliwati prauné. 49Kadung murid-muridé weruh Gusti Yésus mlaku nang banyu terus pada njerit. Ndarani weruh mokmedi. 50Kabèh weruh Dèkné terus pada wedi.
Mulané Gusti Yésus ngomong: “Aja pada kagèt! Iki Aku! Wis aja pada wedi menèh!” 51Gusti Yésus terus mèlu numpak prauné lan anginé terus mandek. 52Murid-muridé durung pada nitèni kwasané Gusti Yésus, senajana weruh Dèkné ngekèki mangan wong limang èwu.
53Gusti Yésus lan murid-muridé terus ngabrah mér tekan bawah Genésarèt. Nang kono terus medun sangka prauné. 54Wong-wong pada nitèni nèk kuwi [ 65 ]Gusti Yésus. 55Sakwat liya-liyané sak désa terus diomongi kabèh. Sing lara terus digotongi sak lèmèké. 56Endi waé sing ditekani Gusti Yésus, kebonan, désa apa kuta, wong-wong mesti pada teka nggawa sing lara, terus diglétakké nang lataré pasar. Wong-wong pada nyuwun marang Gusti Yésus nglilani sing lara ndemèk saliné Dèkné, senajan namung gombyoké. Sing ndemèk terus pada mari.
7 1Ing sakwijiné dina ènèng wong Farisi lan guru Kitab sak krompol sangka Yérusalèm teka nang nggoné Gusti Yésus. 2Wong-wong iki weruh nèk murid-muridé Gusti Yésus ènèng sing mangan tanpa wisuh tangané ndisik. 3Para Farisi lan sasaté wong Ju kabèh lumrahé wisuh ndisik nèk arep mangan, manut pernatané mbah-mbahané mbiyèn. 4Kaya nèk tekan pasar mbarang, mesti wisuh ndisik sakdurungé mangan apa-apa. Lan ijik ènèng pernatan pirang-pirang menèh sing kudu dilakoni, kaya ngumbah mangkok, tyangkir lan kendil. 5Mulané para Farisi lan guru-guru Kitab mau pada maido Gusti Yésus ngéné: “Kenèng apa kok murid-muridmu ora pada nurut pernatan tinggalané mbah-mbahané awaké déwé? Kok pada mangan tanpa wisuh ndisik?” 6Gusti Yésus semaur: “Kowé kuwi namung kétok apik njabané. Pantyèn tyotyok banget sing diomong karo nabi Yésaya mbiyèn bab kowé kuwi, sing uniné ngéné:
‘Tembungé Gusti Allah:
Bangsa iki enggoné memuji Aku namung karo lambéné,
nanging atiné adoh sangka Aku!’
7‘Enggoné nyembah marang Aku ora ènèng gunané,
awit pada mulangi wong-wong kongkon nglakoni
pernatan-pernatan gawéané manungsa.’
8“Kowé namung nurut pernatané manungsa, wèté Gusti Allah malah pada mbok singkirké.
9“Pantyèn pinter nggonmu pada nyingkiri wèté Gusti Allah, supaya bisa neruské karepmu déwé. 10Nabi Moses lak wis tau ngomong ngéné ta: ‘Ngajènana marang wong tuwamu. Sapa ngolok-olok bapa-biyungé kudu dipatèni.’ 11-12Nanging kowé malah pada mulangi ngéné: Urunan sing arep mbok kèkké marang wong tuwamu kenèng dikèkké marang Gusti Allah. Dadiné kowé ora usah ngekèki marang wong tuwamu menèh. 13Dadiné wèté Gusti Allah mbok singkirké, kowé malah pada nganggokké pernatanmu déwé. Lan ijik ènèng liya-liyané menèh bab kaya ngono kuwi sing mbok lakoni!”
14-15Gusti Yésus terus nyeluk wong-wong kabèh dipituturi ngéné: “Tembungku iki dirungokké, supaya kabèh bisa dunung sing apik. Barang sing mlebu nang wetengé manungsa kuwi ora bisa marakké ala, nanging barang sing metu sangka pikirané, iku sing marakké manungsa nglakoni ala. 16(Mulané, dirungokké sing apik, kowé sing nduwé kuping.”)
17Wong-wong terus ditinggal, Dèkné terus mlebu omah. Nang njero omah kono murid-muridé takon marang Gusti Yésus bab sing diwulangké mau, awit ora pada dunung. 18-19Gusti Yésus semaur: “Mosok kowé mbarang ora dunung. Apa kowé ora ngerti nèk barang sing dipangan kuwi ora mlebu atiné, nanging mlebu wetengé manungsa terus metu menèh. Mulané panganan kuwi ora bisa marakké manungsa ala.” (Nang kéné Dèkné ndunungké nèk panganan apa waé kenèng dipangan.)
20Gusti Yésus terus ngomong menèh: “Sing marakké manungsa nglakoni ala kuwi barang sing metu sangka atiné, yakuwi pikirané. 21-22Kayadéné laku bédang, nyenyolong, mematèni, ngrusui bojoné liyané, murka, srakah, sak wernané penggawé ala, memèrèn, memisuh, sombong lan sembrana.” 23Kuwi kabèh metuné sangka pikirané [ 66 ]manungsa. Kuwi sing marakké manungsa ala.
24Sangka panggonan kono Gusti Yésus terus lunga nang bawah Sidon lan Tirus. Nang kono Dèkné terus mlebu nang sakwijiné omah, supaya ora ènèng wong ngerti nèk Dèkné teka. Nanging wong-wong meksa ngerti. 25-26Ora let suwi terus ènèng wong wédok teka. Wongé krungu bab Gusti Yésus. Wong iki nduwé anak wédok sing kelebon demit. Wongé niba nang ngarepé Gusti Yésus lan nyuwun supaya ngetokké demit sing ngwasani anaké. Nanging wong wédok iki dudu wong Ju, dèkné wong lairan Fenisia nang negara Siro. 27Mulané Gusti Yésus ngomong ngéné: “Ah, mbok bèn anak-anaké déwé pada warek ndisik. Ora lumrah nèk pangané anak-anak dikèkké asu!”
28Nanging wong wédoké semaur: “Bener Gusti, nanging asuné lak éntuk rèbèlané anak-anak ta?”
29Gusti Yésus terus ngomong: “Wis, kana mulih. Anakmu wis mari. Sangka tembungmu kuwi Aku ngerti nèk kowé pretyaya marang Aku!”
30Wongé terus mulih. Tekan omah nemu anaké ngglétak anteng nang ambèn. Demité wis lunga.
31Gusti Yésus lunga sangka bawah Tirus budal nang bawah mér Galiléa. Nanging mlakuné ngliwati kuta Sidon lan bawah Dékapolis. 32Nang Galiléa kono ènèng wong sing budek lan bisu digawa nang nggoné Dèkné. Wong-wong nyuwun marang Gusti Yésus supaya numpangi tangan marang wong lara iki. 33Wong budek-bisu iki terus didèwèkké karo Gusti Yésus, adoh karo wong-wong liyané. Kupingé wongé kabèh loro terus didulek. Sakwisé ngono Gusti Yésus terus idu lan ndemèk ilaté wongé. 34Dèkné terus nyawang nduwur karo ngetyulké ambekan, terus ngomong marang wongé: “Efata!” Tegesé: “Mengaa!”
35Kupingé wongé terus bisa krungu lan ilaté malih lemes, terus bisa omong-omongan kaya sak lumrahé. 36Gusti Yésus menging wong-wong ngabar-ngabarké lelakon mau, nanging wong-wong malah pada ndadi sing ngomong-omongi liya-liyané. 37Kabèh pada nggumun banget lan ngomong: “Wah, jan nyata tenan. Dèkné bisa sembarang. Sing budek bisa krungu lan sing bisu bisa ngomong.”
8 1Ora let suwi wong-wong pada ngumpul menèh ngrungokké piwulangé Gusti Yésus. Nanging nang kono ora ènèng panganan apa-apa. Mulané Gusti Yésus terus nyeluk murid-muridé ngomong: 2“Aku melas marang wong-wong! Wis telung dina suwéné wong-wong pada mèlu Aku lan saiki sing dipangan wis entèk. 3Mengko nèk sakdurungé mangan wis tak kongkon mulih, menawa bisa ambruk nang dalan. Lah katik ènèng sing omahé adoh pisan.”
4Murid-muridé terus semaur: “Lah awaké déwé sing arep ngekèki mangan wong semono okèhé gèk kepriyé? Nang panggonan kéné ora ènèng panganan apa-apa!”
5Gusti Yésus takon: “Kowé nduwé roti pira?”
Muridé semaur: “Enèng pitu!”
6Wong-wong terus dikongkon njagong kabèh. Gusti Yésus terus njikuk roti pitu mau. Sakwisé didongakké terus dityuwil-tyuwil dikèkké murid-muridé kongkon ngedum marang wong-wong. Wong-wong terus pada diedumi. 7Enèng sing nduwé iwak mbarang. Iwaké terus didongakké terus kongkon ngedum uga. 8Wong kabèh mangan sampèk warek. Turahané dilumpukké ènèng pitung ténggok. 9Sing mèlu mangan kira-kira ènèng wong patang èwu. 10Gusti Yésus lan murid-muridé terus numpak prau budal nang bawah Dalmanutah.
11Enèng wong Farisi pada marani Gusti Yésus terus bantah-bantahan karo [ 67 ]Dèkné. Wong Farisi mau arep ngenèng Gusti Yésus lan pada njaluk tandané nèk Gusti Allah sing ngekèki pangwasa marang Dèkné. 12Gusti Yésus terus sambat ing ati lan ngomong: “Kenèng apa wong-wong iki kok pada kepéngin weruh tanda? Ora, ora bakal tak kèki tanda!”
13Wong-wong mau terus ditinggal. Dèkné terus ngabrah karo prauné.
14Nang prauné namung ènèng roti siji, awit murid-muridé lali nggawa liyané. 15Kadung prauné wis mlaku, Gusti Yésus mulangi murid-muridé ngomong: “Kowé kudu sing ati-ati tenan karo raginé wong Farisi lan raginé Hérodès.” (Gusti Yésus sakjané ngomong: “Sing ati-ati karo piwulangé para Farisi lan piwulangé Hérodès.”)
16Murid-muridé ora dunung apa tegesé sing diomong karo Gusti Yésus, mulané pada takon marang sakpada-pada: “Gusti kuwi sakjané ngomongké bab apa ya? Mestiné waé ya sangking awaké déwé ora sangu roti, mulané Gusti ngomong ngono!”
17Gusti Yésus ngerti sing dirembuk murid-muridé. Dèkné terus ngomong: “Kowé kok pada ramé ngomongké bab roti. Mosok kowé durung pada nitèni lan durung dunung? Kowé kok angèl banget! 18Mosok kowé nduwé mripat, nanging ora bisa weruh. Lan kupingmu kuwi kanggo ngapa kok ora pada krungu? Apa ora ènèng sing kélingan? 19Dongé Aku nyuwil-nyuwil roti lima kanggo ngekèki mangan wong limang èwu kaé, pirang ténggok sing turah? Wis lali?”
Muridé pada semaur: “Rolas ténggok!”
20“Lan liyané dina menèh, dongé Aku ngekèki mangan wong patang èwu karo roti pitu, pirang ténggok sing turah?”
Muridé semaur: “Pitung ténggok!” 21Gusti Yésus terus ngomong: “Lah kowé kok durung dunung nèk kekurangan roti kuwi ora kenèng ndadèkké bingung lan répot. Mulané, sing tak omong mau prekara liyané.”
22Saiki pada tekan désa Bètsaida. Nang kono ènèng wong lamur digawa nang nggoné Gusti Yésus. Sing nggawa pada nyuwun marang Dèkné ndemèk wong sing lamur. 23Gusti Yésus terus nyekel tangané wongé sing lamur terus digawa metu nang njabané désa. Nang kono mripaté terus diidoni. Wongé ditumpangi tangan lan ditakoni: “Kowé weruh apa?”
24Wongé terus ndengongok lan semaur: “Aku weruh wong-wong, nanging kétoké kaya wit-witan mlaku.”
25Mripaté terus didemèk sepisan menèh. Saiki terus mari lan wongé bisa weruh mat. 26Wongé terus dikongkon mulih lan dipenging balik menèh nang désané.
27Gusti Yésus lan murid-muridé budal nang désa-désa nang sak kiwa-tengené kuta Sésaréa Filipi. Dongé pada mlaku Dèkné takon marang murid-muridé: “Wong-wong ngarani Aku iki sapa?” 28Muridé pada semaur: “Wah, wis werna-werna! Enèng sing ngomong nèk Kowé kuwi Yohanes Pembaptis. Liyané ngarani Kowé kuwi nabi Elia. Enèng menèh sing ngomong nèk Kowé kuwi sakwijiné nabi jaman mbiyèn sing saiki teka menèh.”
29Gusti Yésus terus takon: “Lah kowé kepriyé? Aku iki sapa?”
Rasul Pétrus semaur: “Kowé kuwi Kristus!”
30Sakwisé krungu kuwi Gusti Yésus menging murid-muridé ngabar-ngabarké nèk Dèkné kuwi Kristus.
31Gusti Yésus terus molai ndunung-ndunungké marang murid-muridé nèk Dèkné kuwi Anaké Manungsa sing bakal nglakoni sangsara okèh. Dèkné bakal disepèlèkké karo para pinituwa, para pengarepé imam lan guru-guru [ 68 ]Kitab. Dèkné bakal dipatèni, nanging bakal tangi menèh ing telung dinané. 32Gusti Yésus sing ngomongké bab kuwi ya blaka waé. Krungu kuwi mau rasul Pétrus terus ngomong marang Gusti Yésus, nanging tanpa liyané krungu: “Gusti, mbok aja ngomong kaya ngono!” 33Nanging Gusti Yésus malah minger ndelokké murid-murid liyané terus nyenèni rasul Pétrus: “Lungaa sangka ngarepku Sétan, awit kowé ora manut kekarepané Gusti Allah, nanging manut pikirané manungsa.”
34Gusti Yésus terus nyeluk wong-wong sing nang kono lan murid-muridé mbarang diomongi ngéné: “Sapa sing kepéngin dadi muridku kudu saguh ninggal kekarepané déwé, manggul pentèngané lan mèlu Aku. 35Awit sapa sing éman uripé, yakuwi sing bakal kélangan. Nanging sapa sing nglabuhi Aku lan kabar kabungahan tekan pati, wong kuwi nyawané bakal slamet slawas-lawasé. 36Lan menèh, senajana sembarang sing mbok golèki lan mbok senengi bisa keturutan kabèh, apa gunané, nèk kowé kélangan nyawamu? 37Apa ing donya kéné sing kenèng dadi ijolé nyawamu? Lak ora ènèng ta? 38Mulané, sapa sing isin ngakoni Aku lan piwulangku ing jaman sing kebek ala iki, mbésuk nèk Anaké Manungsa teka, bareng karo mulékat-mulékat sing sutyi nganggo kamulyané Bapaké, Dèkné ya ora bakal ngaku nèk kenal wong kuwi.”
9 1Gusti Yésus terus ngomong menèh: “Mbok dititèni ta! Nang tengahé wong-wong sing nang kéné iki ènèng sing bakal ora mati, sakdurungé weruh Kratoné Gusti Allah teka nganggo pangwasa.”
2Nem dina sakwisé kuwi Gusti Yésus ngejèk rasul Pétrus, Yohanes lan Yakobus munggah nang gunung duwur. Kejaba wong papat iki ora ènèng wong liyané menèh. Nang kono Gusti Yésus terus malih. Murid-muridé pada weruh kabèh. 3Saliné Gusti Yésus malih putih sumeblak, jan puti tenan. 4Rasul Pétrus, Yohanes lan Yakobus terus weruh nabi Moses lan nabi Elia omong-omongan karo Gusti Yésus. 5Rasul Pétrus terus ngomong marang Gusti Yésus: “Gusti, kok ndilalah temen awaké déwé nang kéné. Apiké awaké déwé nggawé gubuk telu waé, siji kanggo Kowé, siji kanggo nabi Moses lan siji menèh kanggo nabi Elia.” 6Rasul Pétrus ngomong ngono kuwi, awit ora ngerti kudu ngomong apa, sangking kagèté.
7Terus ènèng méga teka, ayang-ayangé nutupi wong-wong. Sangka méga mau terus ènèng swara ngomong: “Iki Anakku sing tak trésnani. Dèkné kudu mbok gugu.” 8Kadung para rasul nolèh kiwa-tengen wis ora weruh sapa-sapa menèh, namung Gusti Yésus déwé.
9Dongé pada mlaku medun gunung, Gusti Yésus ngomong marang murid-muridé: “Sembarang sing kowé weruh mau aja diomongké sapa-sapa ndisik. Mbésuk nèk Anaké Manungsa wis tangi sangka pati kowé kenèng ngomongké.”
10Pantyèn murid telu kuwi ya ora ngomong karo sapa-sapa, nanging bab “tangi sangka pati” sing dirembuk karo Gusti Yésus kuwi wong telu mau ora pada dunung. Pada kepéngin ngerti apa tegesé. 11Mulané terus takon marang Gusti Yésus: “Lah kenèng apa guru-guru Kitab kok ngomong nèk nabi Elia kudu teka ndisik?”
12Gusti Yésus semaur: “Pantyèn, guru-guru Kitab kuwi bener. Nabi Elia kudu teka ngélingké wong-wong menèh bab dalané Gusti Allah. Nanging bab Anaké Manungsa ketulis nèk Dèkné bakal nglakoni sangsara okèh lan bakal disepèlèkké. 13Mulané Aku ngomong nèk ènèng nabi kaya nabi Elia wis teka, kaya sing ketulis nang Kitab. Nanging dèkné digawé sak gelemé, tyotyok karo sing wis ketulis nang Kitab Sutyi.” [ 69 ]
14Dongé Gusti Yésus karo murid telu mau wis balik menèh, terus pada weruh murid-murid liyané ijik èngkèl-èngkèlan karo guru-guru Kitab, sampèk dirubung wong okèh. 15Kadung weruh Gusti Yésus terus sakwat pada bungah kabèh, terus marani lan mbagèkké Dèkné. 16Gusti Yésus terus takon marang murid-muridé: “Apa sing mbok rembuk karo guru-guru kuwi?”
17Terus ènèng wong sing semaur: “Gusti, aku arep nggawa anakku nang nggonmu. Botyah iki kelebon demit malih bisu. 18Nèk kumat botyah iki niba-niba nang lemah. Tyangkemé metu umpluké lan botyahé terus kerot-kerot untu lan awaké terus kaku. Mulané aku njaluk tulung marang murid-muridmu kuwi kongkon ngetokké demité, nanging ora bisa.”
19Gusti Yésus terus ngomong: “Kenèng apa kowé kok ora nduwé pengandel? Sepira menèh suwéné Aku ijik kudu nang tengahmu lan sepira menèh suwéné Aku ijik kongkon nyabari kowé? Digawa mbréné botyahé!” 20Botyahé terus digawa nang nggoné Gusti Yésus.
Kadung demité weruh Gusti Yésus, botyahé terus metyityil-metyityil niba nang lemah terus nggulung-nggulung tyangkemé metu umpluké. 21Gusti Yésus terus takon marang bapaké: “Botyah iki wiwit kapan lara?”
22Bapaké semaur: “Wis wiwit tyilik! Lan wis ping okèh demité njongkrokké botyahé nang geni apa nang mbanyu bèn mati. Mulané aku nyuwun, nèk Kowé bisa, mbok melas, aku ditulungi!”
23Gusti Yésus ngomong: “Nèk Aku bisa? Sembarang bisa nèk kowé pretyaya!”
24Bapaké botyahé terus ngomong: “Aku pretyaya, Gusti! Nanging pengandelku kurang. Aku mbok diréwangi pretyaya!”
25Gusti Yésus weruh nèk wong-wong sing ngrubung mau tambah okèh, mulané demité terus ditundung. Gusti Yésus ngomong: “Demit sing marakké botyah iki budek lan bisu, metua lan aja pisan-pisan balik menèh!”
26Demité terus metu karo njerit-njerit lan botyahé ngetyetyeng-ngetyetyeng terus niba kaya wong mati. Wong-wong mikiré botyahé mati tenan. 27Gusti Yésus terus nyekel tangané botyahé ditangèkké. Botyahé terus ngadek.
28Kadung Gusti Yésus wis mlebu nang omah murid-muridé terus takon: “Gusti, kenèng apa awaké déwé kok ora bisa ngetokké demité?”
29Gusti Yésus semaur: “Demit kaya ngono kuwi lungané namung karo pandonga!”
30Gusti Yésus lan murid-muridé lunga sangka panggonan kono terus pada mlaku terus ngliwati Galiléa. Gusti Yésus ora gelem nèk wong-wong sampèk ngerti nèk Dèkné liwat kono, awit Dèkné ijik mulangi murid-muridé. 31Gusti Yésus ngomong ngéné: “Anaké Manungsa bakal dielungké marang wong-wong sing bakal matèni Dèkné. Nanging ing telung dinané Dèkné bakal tangi menèh sangka pati.”
32Murid-muridé sakjané ora dunung sing diomong karo Gusti Yésus, nanging ora ènèng sing wani takon apa-apa.
33Gusti Yésus lan murid-muridé teka nang kuta Kapèrnakum. Kadung wis nang omah Gusti Yésus takon: “Nang dalan mau kowé pada ngomongké apa ta?” 34Murid-muridé ora ènèng sing wani semaur apa-apa, awit nang dalan mau pada èngkèl-èngkèlan ngomongké bab sapa sing gedé déwé. 35Gusti Yésus terus njagong, murid rolas mau dityeluk kabèh terus diwulangi ngéné: “Wong sing kepéngin diajèni lan dianggep gedé kuwi wong sing gelem ngalah lan gelem ngladèni liyané!” 36Gusti Yésus terus nyekel botyah tyilik didèkèk nang [ 70 ]tengahé murid-muridé. Dèkné ngrangkul botyahé karo ngomong: 37“Wong sing nampani botyah kaya ngéné iki ing jenengku, wong kuwi nampani Aku. Lan menèh, wong sing nampani Aku kuwi ora namung nampani Aku déwé, ora, nanging uga nampani sing ngongkon Aku.”
38Rasul Yohanes ngomong marang Gusti Yésus: “Gusti, awaké déwé weruh ènèng wong ngetokké demit nganggo jenengmu. Nanging wong iku dudu tunggalé awaké déwé, mulané awaké déwé ya menging wongé.”
39Nanging Gusti Yésus semaur: “Aja, wongé aja mbok penging. Awit ora ènèng wong sing saiki nganggokké jenengku kanggo nindakké mujijat terus sésuké wongé ngèlèk-èlèkké Aku. 40Awit sapa sing ora nglawan awaké déwé mesti ya ngrujuki awaké déwé. 41Tenan, ngandela ta! Sapa sing ngekèki ngombé marang kowé jalaran wongé ngerti nèk kowé kuwi muridé Kristus, wong kuwi mesti bakal éntuk upahé sangka Gusti Allah.”
42Gusti Yésus terus ngomong ngéné: “Sapa sing marakké wong sing enom ing pengandel ninggal dalanku, wong kuwi luwung dibanduli watu gilingan waé guluné, terus dityemplungké nang segara. 43Nèk tanganmu marakké kowé nglakoni ala, diketok waé. Luwung kowé mlebu urip langgeng karo tangan siji, tenimbang tanganmu genep loro, nanging kowé mlebu nang neraka, nang geni sing ora bisa mati. 44(Nang neraka uleré ora mati lan geniné murup terus.) 45Nèk sikilmu marakké kowé mlaku nang dalan ala, diketok waé. Luwung kowé mlebu urip langgeng karo sikil siji, tenimbang sikilé genep loro, nanging dibuwang nang neraka. 46(Nang neraka uleré ora mati lan geniné murup terus.) 47Nèk mripatmu marakké kowé nglakoni ala, dityepol waé. Luwung mlebu Kratoné Gusti Allah karo mripat siji, tenimbang mripatmu genep loro, nanging dityemplungké nang neraka. 48Nang neraka kuwi kowé bakal ngalami sangsara gedé slawasé.
49“Saben wong kudu dijajal pengandelé supaya ora luntur. Kuwi kenèng dipadakké karo nèk nguyahi kaé, supaya awèt.
50“Uyah kuwi kanggo gawé tenan. Nanging nèk uyahé ilang asiné, ora ènèng apa-apa menèh sing kenèng dienggo ngasinké?
“Mulané, kowé kuwi kudu kaya wong sing wis diuyahi. Pada urip bebarengan sing rukun.”
10 1Gusti Yésus lunga sangka panggonan kono terus budal nang Yudéa, terus ngabrah laut Yordan. Wong pirang-pirang pada nglumpuk ngrubung Dèkné, mulané kaya lumrahé, wong-wong terus diwulangi bab Gusti Allah.
2Terus ènèng wong Farisi pada teka arep ngenèng Gusti Yésus nganggo pitakonan. Wong Farisi mau takon ngéné: “Apa wong lanang éntuk megat bojoné?”
3Gusti Yésus semaur: “Lah wèté nabi Moses mulangi kepriyé?”
4“Entuk, janji wong lanangé gelem nulis layang pegat terus dikèkké sing wédok.”
5Gusti Yésus terus ngomong: “Nabi Moses nggawé pernatan ngono kuwi jalaran sangka wangkoté atimu. 6Nanging kawit mbiyèné Gusti Allah nggawé wong lanang lan wong wédok. 7Mulané wong lanang kuwi bakal ninggal bapa-biyungé lan dadi siji karo bojoné. 8Ora wong loro menèh, nanging wong loro kuwi wis dadi siji. 9Dadiné, apa sing wis digatukké karo Gusti Allah, manungsa ora kenèng misah.”
10Dongé wis nang omah menèh, murid-muridé terus takon marang Gusti Yésus bab pegatan mau. 11Gusti Yésus mulangi ngéné: “Nèk wong lanang [ 71 ]megat sing wédok terus ngepèk wong wédok liyané, wong lanang kuwi laku bédang. 12Uga nèk wong wédok megat sing lanang terus ngepèk wong lanang liyané, wong wédok kuwi ya pada waé laku bédang.”
13Wong-wong pada nggawa anaké nang nggoné Gusti Yésus supaya didongakké lan diberkahi. Nanging murid-muridé pada nyenèni wong-wong kuwi dipenging ngrusui Gusti Yésus. 14Kadung Gusti Yésus weruh, dèkné terus jèngkèl. Mulané Dèkné nyenèni murid-muridé ngéné: “Mbok bèn! Botyah-botyah aja dialang-alangi. Bèn pada mbréné nang nggonku. Awit Kratoné Gusti Allah namung kanggo wong sing atiné kaya botyah-botyah iki. 15Pantyèn tenan, sapa sing ora nampa Kratoné Gusti Allah kaya botyah-botyah iki ora bakal bisa ngleboni kraton iki.” 16Botyah-botyah terus dirangkuli, terus ditumpangi tangan lan diberkahi siji-siji.
17Dongé Gusti Yésus arep budal menèh terus ènèng wong mblayu marani Dèkné. Wongé sujut nang ngarepé Gusti Yésus terus takon: “Guru, pantyèn Kowé betyik tenan. Bisané éntuk urip langgeng aku kudu nglakoni apa?”
18Gusti Yésus semaur: “Kowé kok ngarani Aku betyik? Gusti Allah déwé sing betyik, ora ènèng liyané! 19Kowé wis ngerti wèt-wèté ta? Aja matèni wong, aja ngrusui bojoné liyané, aja nyolong, aja goroh, aja ngapusi wong lan ngajènana marang bapa-biyungmu.”
20Wongé semaur: “Guru, kawit tyilik aku wis nurut wèt-wèt kabèh kuwi.”
21Gusti Yésus nyawang wongé terus krasa trésna marang dèkné, mulané terus ngomong: “Barang siji sing durung mbok lakoni: kana mulih, apa nduwému diedol kabèh. Sepira payuné dikèkké marang wong sing ora nduwé supaya kowé bisa nduwé banda nang swarga. Nèk kuwi wis mbok lakoni kowé terus mbrénéa mèlu Aku!” 22Wongé krungu Gusti Yésus ngomong ngono kuwi terus amleng. Dèkné lunga karo sedi, awit dèkné sugih tenan.
23Gusti Yésus terus nyawang murid-muridé ngomong: “Pantyèn angèl tenan kanggo wong sugih mlebu Kratoné Gusti Allah.”
24Murid-muridé kagèt krungu tembung kuwi. Mulané Gusti Yésus terus ngomong: “Anak-anak, pantyèn angèl banget mlebu Kratoné Gusti Allah. 25Luwih gampang unta mlebu bolongan dom, tenimbang wong sugih mlebu Kratoné Gusti Allah.”
26Murid-muridé saiki ora dunung blas, mulané takon: “Gusti, lah sapa sing bisa slamet?”
27Gusti Yésus ndelokké murid-muridé terus semaur: “Pantyèn, angèl banget kanggo manungsa, nanging ora angèl kanggo Gusti Allah. Kanggo Gusti Allah sembarang bisa klakon.”
28Rasul Pétrus terus ngomong: “Gusti, awaké déwé wis ninggal sembarang terus mèlu Kowé!”
29Gusti Yésus semaur: “Dirungokké sing apik omongku iki. Sapa sing ninggal omah lan keboné, ninggal wong tuwa, sedulur lan anaké jalaran nglabuhi Aku lan nglabuhi kabar kabungahané Gusti Allah, wong kuwi saiki mesti nampa sembarang ngungkul-ungkuli mauné. 30Bakal nampa ping satus, ya omah, sedulur, wong tuwa, anak lan kebon, senajana karo ngalami kasangsaran. Lan ing tembé bakal nampa urip langgeng. 31Nanging okèh sing nang ngarep bakalé kèri, malah sing teka kèri bakalé nang ngarep.”
32Saiki Gusti Yésus karo murid-muridé pada mlaku budal nang Yérusalèm. Gusti Yésus mlaku nang ngarep déwé. Murid-muridé durung mari kagèté lan wong-wong liyané sing mèlu uga [ 72 ]pada wedi. Murid rolas mau terus dityeluk didèwèkké karo Gusti Yésus terus diomongi bab sing bakal dialami karo Dèkné. 33Gusti Yésus ngomong ngéné: “Dititèni déwé! Saiki awaké déwé arep nang Yérusalèm. Nang kono para pengarepé imam lan para guru Kitab bakal nyekel Anaké Manungsa. Bakal pada nyalahké Dèkné lan masrahké Dèkné marang bangsa liya sing ora kenal marang Gusti Allah kongkon matèni. 34Wong-wong kuwi bakal pada moyoki, ngidoni lan metyuti Dèkné lan entèk-entèké bakal pada matèni Dèkné. Nanging ing telung dinané Dèkné bakal tangi sangka pati.”
35Rasul Yakobus lan Yohanes, kabèh loro anaké Sébédéus, terus maju lan ngomong marang Gusti Yésus: “Guru, awaké déwé nduwé pitakonan.” 36“Arep takon apa?” Gusti Yésus semaur.
37“Gusti, nèk Kowé wis dadi ratu, awaké déwé kepéngin mèlu njagong kaya ratu nang sebelahmu, siji nang tengen lan siji nang kiwa.”
38Gusti Yésus ngomong: “Kowé ora ngerti apa sing mbok jaluk! Apa kowé gelem nglakoni kasangsaran sing bakal tak alami?”
39“Gelem Gusti!” Gusti Yésus terus ngomong: “Pantyèn, kasangsaran sing bakal tak alami kowé uga bakal mèlu ngalami. 40Nanging bab njagong nang tengen apa kiwaku aku ora nduwèni kwasa ngarani. Iku wis dityawiské karo Gusti Allah kanggo sing dipilih karo Dèkné déwé.”
41Krungu kuwi murid sing sepuluh terus jèngkèl karo rasul Yakobus lan Yohanes. 42Mulané kabèh terus dityeluk karo Gusti Yésus, diomongi ngéné: “Kowé ngerti déwé tyarané wong sing ora pretyaya marang Gusti Allah. Para penggedé sing kudu nata bangsané malah pada ngwasani lan ngerèh. 43-44Nanging kowé ora kenèng kaya ngono. Sapa sing kepéngin dadi pengarep kudu ngladèni liyané lan sapa sing kepéngin dianggep gedé déwé kudu dadi peladèné liya-liyané. 45Awit Anaké Manungsa tekané ya ora njaluk diladèni, nanging supaya ngladèni lan masrahké uripé kanggo nebus uripé wong okèh.”
46Gusti Yésus lan murid-muridé teka nang kuta Yériko. Kadung bareng karo wong pirang-pirang lunga menèh sangka Yériko, ènèng wong lamur ngemis nang pinggir dalan. Wong iki jenengé Bartiméus, anaké Timéus. 47Bartiméus krungu nèk sing liwat nang dalan kono kuwi Gusti Yésus sangka kuta Nasarèt, mulané dèkné terus tyeluk-tyeluk: “Yésus, Turunané ratu Daved, mbok melas marang aku.”
48Wong-wong terus nyenèni Bartiméus kongkon meneng. Nanging wongé malah tambah seru sing tyeluk-tyeluk: “Turunané Daved, mbok melas marang aku!”
49Gusti Yésus terus mandek lan ngomong: “Wong kuwi dikongkon mbréné!”
Wong lamur mau terus dityeluk karo wong-wong: “Wis aja wedi, ndang ngadeka. Gusti nyeluk kowé.”
50Bartiméus terus mbuwang saliné njaba sing nyrimpet-nyrimpeti terus gelis-gelis marani Gusti Yésus.
51Gusti Yésus terus takon: “Aku mbok kongkon ngapa?”
“Aku kepéngin weruh, Gusti!”
52Gusti Yésus semaur: “Ya wis, kana! Pengandelmu sing nylametké kowé.”
Sakwat Bartiméus bisa weruh terus mèlu Gusti Yésus.
11 1Wong-wong saiki wis tyedek karo Yérusalèm, wis tekan désa Bètfaké lan désa Bétani, tyedek karo gunung Olèf. Gusti Yésus terus ngongkon murid loro ngomong: 2“Kana mlebu nang désa sing nang ngarep kaé. Nang kono kowé mengko bakal nemu kimar enom sing dikentyang. Kimar kuwi durung tau ditumpaki wong. Diutyuli [ 73 ]terus digawa mbréné. 3Nèk ènèng wong takon apa-apa, ngomong: ‘Gusti sing ngongkon lan Gusti sing mbutuhké lan bakal ndang dibalèkké menèh.’”
4Murid loro mau terus budal lan pada nemu kimar enom sing dikentyang nang lawang nang pinggir dalan. 5Wong-wong sing ngadek nang kono terus takon: “Lah kok mbok utyuli kimaré, bèn ngapa?”
6Murid loro mau ngomong nèk Gusti sing mbutuhké lan bakal dibalèkké menèh. Wong-wong terus ora ngomong apa-apa. 7Kimaré terus digawa nang nggoné Gusti Yésus terus gegeré dilèmèki klambiné. Gusti Yésus terus numpak kimaré. 8Wong-wong terus pada nggelar klambiné nang dalan lan liyané pada nggawa godongan-godongan sangka kebon terus disebar nang dalan. 9Wong-wong sing mlaku nang ngarepé lan mburiné Gusti Yésus terus pada surak-surak ngomong: “Hosana! Nampaa berkah sing teka ing jenengé Gusti! 10Langgenga kratoné ratu Daved, leluhuré awaké déwé. Hosana kanggo Gusti Allah nang swarga.”
11Tekan Yérusalèm Gusti Yésus terus mlebu nang Gréja Gedé, nyawang sembarang-mbarang nang kono. Dèkné terus budal karo murid rolas nang désa Bétani, awit wis rada surup. 12Esuké, dongé lunga sangka Bétani, Gusti Yésus krasa ngelih. 13Sangka kadohan Dèkné weruh wit anjir sing gembel godongé terus diparani arep ditiliki ènèng wohé apa ora. Kadung tekan wité Gusti Yésus ora nemu apa-apa blas. Namung ènèng godongé, awit durung ungsumé woh. 14Murid-muridé terus krungu Gusti Yésus ngomong marang wité: “Wiwit saiki tekan slawasé ora bakal ènèng wong sing mangan wohmu menèh!”
15Gusti Yésus lan murid-muridé wis tekan Yérusalèm. Nang kono Dèkné arep mlebu nang Gréja Gedé. Nanging nang lataré kono okèh wong sing dodolan lan liyané sing pada tuku. Mulané wong-wong iki terus disenèni lan dikongkon lunga kabèh karo Gusti Yésus. Méja-méjané sing tukang ngijoli duwit lan dingklik-dingkliké sing tukang adol manuk dara diglémpang-glémpangké kabèh. 16Wong-wong sing pada teka nggawa dagangané diendek, ora éntuk liwat lataré gréja menèh. 17Gusti Yésus ngomong: “Nang Kitab lak wis ketulis ta! Gusti Allah déwé ngomong ngéné: ‘Omahku iki papan pandonga kanggo kabèh bangsa.’ Nanging kéné saiki mbok dadèkké delikané maling.”
18Para pengarepé imam lan guru Kitab krungu sing diomong karo Gusti Yésus terus pada wedi, awit wong-wong liyané kabèh seneng ngrungokké piwulangé Gusti Yésus. Mulané para imam lan guru Kitab mau pada mikir lan nggolèk akal arep matèni Gusti Yésus.
19Kadung wis surup Gusti Yésus lan murid-muridé terus lunga sangka Yérusalèm.
20Esuké, dongé liwat menèh, terus pada weruh nèk wité malih garing kabèh sak oyot-oyoté. 21Rasul Pétrus kélingan nèk Gusti Yésus misuh wité, mulané terus ngomong: “Gusti, delokké iku, wité sing mbok pisuh wingi malih garing.”
22Gusti Yésus terus semaur: “Pada ngandela marang Gusti Allah. 23Tenan, ngandela ta! Nèk kowé mréntah gunungan iki ngomong: ‘Mumbula lan nibaa nang segara,’ mesti ya bakal klakon tenan, anggeré kowé blas ora mangu-mangu, nanging pretyaya nèk apa sing mbok omong bakal klakon tenan. 24Mulané Aku ngomong: apa sing mbok jaluk ing pandonga, ngandela nèk kowé wis nampa kuwi, tenan, mesti bakal keturutan. 25Lan menèh, nèk kowé ndonga, sapa waé sing nduwé salah karo kowé dingapura. Dadiné Gusti Allah nang swarga ya bakal ngapura salahmu. 26(Nanging nèk kowé [ 74 ]ora gelem ngapura liyané, Gusti Allah nang swarga ya ora bakal ngapura kowé.”)
27Gusti Yésus lan murid-muridé pada teka nang Yérusalèm menèh. Dongé Dèkné ijik mlaku-mlaku nang lataré Gréja Gedé terus para pengarepé imam, para guru Kitab lan para penuntuné wong Ju marani Dèkné. 28Wong-wong iki takon marang Gusti Yésus: “Sapa sing ngekèki pangwasa marang Kowé kok wani nindakké kaya ngono?”
29Gusti Yésus semaur: “Alon ndisik, sakdurungé Aku semaur, Aku nduwèni pitakonan ndisik marang kowé. Nèk kowé bisa nyauri Aku, kowé ya bakal tak omongi sapa sing ngekèki pangwasa marang Aku! 30Sapa sing ngekèki pangwasa Yohanes kanggo mbaptis? Gusti Allah apa manungsa?”
31Wong-wong terus pada guneman kepriyé enggoné arep semaur. Awit nèk ngomong: “Gusti Allah,” wong-wong pada wedi nèk Gusti Yésus takon: “Lah kenèng apa dèkné kok ora mbok gugu?” 32Nèk pada semaur: “Manungsa,” lah kepriyé, mengko wong-wong pada nesu, awit kabèh pretyaya nèk Yohanes kuwi nabi sangka Gusti Allah. 33Mulané terus pada ngomong: “Embuh ya, awaké déwé ora ngerti!”
Gusti Yésus semaur: “Kowé ya ora bakal tak omongi sapa sing ngekèki pangwasa marang Aku!”
12 1Gusti Yésus terus mulangi wong-wong mau nganggo tembung gambar ngéné: “Enèng sakwijiné wong nduwé kebon ditanduri dreif. Keboné dipageri mubeng terus wongé nggawé luwangan kanggo meres dreifé. Uga digawèkké omah-omahan sing rada duwur kanggo njaga keboné. Keboné terus diséwakké marang wong-wong liyané. Wongé déwé lunga nang negara liya. 2Kadung wis wayah panèn sing nduwé kebon ngongkon slafé nang nggoné wong-wong sing nyéwa keboné, njaluk bagèané. 3Nanging slaf sing dikongkon mau malah dityekel karo sing nyéwa kebon terus digebuki. Sakwisé kuwi slafé terus dikongkon lunga nganggur, ora nggawa apa-apa.
4“Sing nduwé kebon terus ngongkon slaf liyané, nanging sing iki uga dipentungi sirahé lan dielok-elokké sak gelemé. 5Liyané menèh dikongkon, iki malah dipatèni. Kabèh sing dikongkoni menèh nèk ora dipatèni ya dipentungi. 6Sing nduwé kebon saiki namung nduwé wong siji sing kenèng dikongkon, yakuwi anaké déwé, sing ditrésnani. Wongé terus ngongkon anaké ngomong ngéné: ‘Menawa waé wong-wong wedi marang kowé, awit kowé anakku déwé!’ 7Nanging wong-wong sing nyéwa keboné malah ngomong marang sakpada-pada: ‘Iki anaké sing nduwé kebon. Hayuk dipatèni waé, dadiné keboné wèké awaké déwé.’ 8Anaké mau terus dityekel; kadung wis dipatèni terus diuntyalké nang njabané kebon.
9“Dipikir déwé jajal. Sing nduwé kebon kudu ngapa saiki? Dèkné mesti bakal budal déwé. Sing nyéwa keboné mesti bakal dipatèni kabèh lan keboné mesti bakal diséwakké wong liya-liyané? 10Apa kowé ora tau matya nang Kitab, ayat sing uniné ngéné:
‘Watu sing dibuwang
karo sing tukang nggawé omah,
malah watu kuwi
sing dadi watu wiwitan.
11Iki penggawéné Gusti Allah,
sing nggumunké banget.’”
12Para penuntuné wong Ju pada rumangsa disemoni karo Gusti Yésus lan wis kudu nyekel Dèkné, nanging pada wedi karo wong okèh liyané. Mulané Gusti Yésus terus diejarké waé, terus pada lunga.
13Wong-wong terus ènèng sing ngongkon wong Farisi siji-loro lan wong [ 75 ]sangka golongané ratu Hérodès nang nggoné Gusti Yésus, supaya ngenèng Dèkné nganggo pitakonan-pitakonan. 14Kadung wis tekan nggoné Gusti Yésus wong-wong mau ngomong: “Guru, awaké déwé ngerti nèk piwulangmu kuwi bener tenan. Karomenèh Kowé ora wedi sapa-sapa. Kowé nèk mulangi bab dalané Gusti Allah bener lan ènèng wujuté, awit Kowé ora perduli karo sapa-sapa. Mulané awaké déwé kepéngin takon marang Kowé. Nèk miturut agamané awaké déwé kepriyé? Kudu mbayar belasting marang ratuné apa ora?”
15Nanging Gusti Yésus wis ngerti nèk wong-wong sing takon kuwi namung étok-étok. Mulané Dèkné ngomong: “Kenèng apa kowé kok kepéngin ngenèng Aku? Jajal nggawa duwit rètyèh siji mbréné tak deloké.”
16Terus ènèng sing nggawa duwit rètyèh siji. Gusti Yésus terus takon marang wong-wong mau: “Didelok ta! Nang duwit iki ènèng gambaré sapa lan jenengé sapa?”
Wong-wong semaur: “Gambaré lan jenengé ratuné Rum!”
17Gusti Yésus terus ngomong: “Lah ya wis ta! Apa sing kudu mbok kèkké marang ratuné ya kèkké marang ratuné lan apa sing kudu mbok kèkké marang Gusti Allah ya kèkké marang Gusti Allah.”
Wong-wong nggumun krungu saurané Gusti Yésus.
18Enèng wong Saduki siji-loro mara nang nggoné Gusti Yésus. Wong Saduki kuwi ora ngandel nèk wong mati bakal tangi menèh. Wong-wong iki takon marang Gusti Yésus: 19“Guru, nabi Moses wis nggawèkké pernatan kanggo awaké déwé ngéné: ‘Nèk ènèng wong lanang mati ninggal randa tanpa anak, seduluré wong lanang sing mati kuwi kudu ngepèk randa mau dadi bojoné lan nggawèkké turunan kanggo seduluré sing mati.’
20“Lah saiki ènèng sedulur lanang-lanang pitu. Sing mbarep ngepèk bojo, nanging kadung mati ora ninggal anak. 21Sing nomer loro terus ngepèk randané dadi bojoné, nanging sing iki uga mati tanpa nduwé anak. Karo sing nomer telu ya pada waé ngono. 22Entèk-entèké sedulur pitu mau kabèh mati, tanpa ninggal turunan siji-sijia. Mbok randané ya terus mati pisan. 23Saiki awaké déwé arep takon: lah mbésuk nèk wantyiné wong mati pada tangi menèh, wong wédok mau bakal dadi bojoné sing endi? Awaké déwé takon, awit wong wédok iki wis dadi bojoné sedulur kabèh pitu mau?”
24Gusti Yésus semaur: “Kowé kuwi jan klèru banget. Kowé ora dunung isiné Kitab lan kowé blas ora ngerti kwasané Gusti Allah. 25Awit mbésuk nèk wong-wong tangi sangka pati uripé bakalé kaya mulékat swarga, ora ènèng tyarané bebojoan. 26Lan bab tangi menèh sangka pati, apa kowé ora matya nang kitabé nabi Moses bab grumbulan eri sing murup? Nang kono Gusti Allah lak ngomong ta marang nabi Moses: ‘Aku iki Gusti Allahé Abraham, Gusti Allahé Isak lan Gusti Allahé Yakub.’ 27Tegesé Bapa Abraham, Isak lan Yakub kuwi saiki ngabekti marang Gusti Allah. Lah wong sing ngabekti marang Gusti Allah kuwi lak wong urip ta, mosok wong mati? Dadiné Bapa Abraham, Isak lan Yakub kuwi saiki urip menèh. Nèk kowé ora pretyaya kuwi, kowé jan klèru tenan!”
28Enèng guru Kitab krungu enggoné wong-wong pada bantah-bantahan lan wong iki nitèni nèk Gusti Yésus sing nyauri wong-wong ya bener tenan. Guru Kitab iki mara nang nggoné Gusti Yésus takon ngéné: “Wèt sing endi sing penting déwé?”
29Gusti Yésus semaur: “Wèt sing penting déwé ya iki: ‘Rungokké bangsa Israèl, Gusti Allahé awaké déwé kuwi siji. 30Trésnaa marang Gusti Allah sak atimu lan nyawa-ragamu, kapinteranmu [ 76 ]lan kekuwatanmu dikanggokna kanggo ngladèni Gusti Allah.’ 31Wèt liyané sing penting ya iki: ‘Trésnaa marang tunggal manungsa kaya enggonmu nrésnani awakmu déwé.’ Ora ènèng wèt liyané sing gedéné ngungkuli wèt loro iki.”
32Guru Kitab mau semaur: “Kowé bener, Guru. Pantyèn Gusti Allah mung siji, ora ènèng liyané. 33Pantyèn awaké déwé kudu nrésnani Gusti Allah sak atiné, ing lair lan batin lan karo sakkèhé kekuwatané. Uga kudu trésna marang liyané kaya enggoné nrésnani awaké déwé. Iku pantyèn luwih apik tenimbang mbelèh kéwan lan pawèh liya-liyané marang Gusti Allah.”
34Gusti Yésus weruh nèk guru Kitab iki sing semaur nggenah lan bener, mulané Dèkné terus ngomong marang wongé: “Kowé wis tyedek karo Kratoné Gusti Allah.”
Sakwisé kuwi terus ora ènèng sing wani takon apa-apa menèh.
35Gusti Yésus dongé mulangi nang Gréja Gedé gentènan takon: “Lah guru-guru Kitab kok ngomong nèk Kristus namung manungsa turunané ratu Daved, dudu Gusti Allah? 36Ratu Daved déwé lak wis ngomong ngéné ta, dongé dèkné dikwasani karo Rohé Allah:
‘Gusti Allah wis ngomong ngéné marang Gustiku:
Mbrénéa njagong nang tengenku,
nganti mungsuhmu wis tak telukké kabèh.’
37Lah ratu Daved déwé ngarani Kristus kuwi Gusti. Mosok Kristus turunané ratu Daved?”
Wong okèh seneng ngrungokké piwulangé Gusti Yésus. 38Dèkné uga mulangi wong-wong ngéné: “Pada sing ati-ati karo para guru Kitab. Wong-wong kuwi namung seneng mlaku-mlaku nganggo salin kaya wong sing gedé pangkaté. Nèk nang pasar njaluk digatèkké lan diajèni karo wong liyané. 39Nèk nang sinaguk apa nang kumpulan pésta njagongé nang ngarep déwé. 40Pada seneng lan pinter ngrampasi omahé randa-randa terus étok-étoké ndonga suwi kanggo nutupi klakuané. Wong kaya ngono kuwi bakal éntuk setrapan sing luwih abot.”
41Gusti Yésus terus njagong nang ngarepé wadah duwit nang Gréja Gedé kono. Dèkné ndelokké wong-wong sing pada nglebokké pawèhé. Okèh wong sugih pada nglebokké duwité. Wong-wong iki pawèhé ya ora setitik. 42Terus ènèng randa mlarat nglebokké rètyèh loro sing tyilik banget ajiné. 43Gusti Yésus terus nyeluk murid-muridé diomongi ngéné: “Pada ngertia, kanggo Gusti Allah randa mlarat iku pawèh sing okèh déwé tenimbang liya-liyané. 44Awit wong sing sugih ngekèki sangka kasugihané, nanging randa iku ngekèki sangka kemlaratané.”
13 1Dongé Gusti Yésus metu sangka Gréja Gedé terus ènèng murid sing ngomong marang Dèkné: “Guru, delokké ta, gréjané kuwi jan nggumunké tenan apiké. Delokké watu-watuné gedéné!”
2Gusti Yésus semaur: “Kowé weruh Gréja Gedé iki ta? Bakalé ora ènèng watu siji waé temumpang liyané. Kabèh bakal ambruk rata lemah.”
3Gusti Yésus terus njagong nang gunung Olèf, adep-adepan karo Gréja Gedé. Nang kono rasul Pétrus, Yakobus, Yohanes lan Andréas terus mara lan takon: 4“Gusti, kapan sembarang-mbarang kuwi bakal klakon lan kepriyé awaké déwé bisané ngerti nèk wis tekan wantyiné? Apa tandané?”
5Gusti Yésus terus ngomong ngéné: “Pada sing ati-ati. Aja sampèk kowé diapusi lan disasarké wong. 6Okèh wong bakal teka nganggo jenengku ngomong: ‘Ya aku iki Kristus!’ Okèh wong sing [ 77 ]bakal diapusi. 7Nèk kowé krungu ènèng perangan lan kabar-kabar nèk bakal ènèng perangan, aja pada kagèt. Kuwi kabèh kudu klakon, nanging iku durung entèk-entèkané. 8Awit bangsa sing siji bakal nglawan bangsa liyané lan negara sing siji bakal perang nglawan negara liyané. Uga bakal ènèng lindu lan kekurangan pangan nang pirang-pirang panggonan. Nanging kuwi ijik wiwitané waé, kaya wong wédok nèk nglarani kaé nèk arep mbayi.
9“Pada sing ati-ati. Awit kowé bakal disèrèt nang ngarep kruton lan bakal dipentungi nang sinaguk. Kowé bakal digawa nang ngarepé gramang lan ratu kongkon ngekèki paseksi kanggo Aku. 10Pantyèn, kabar kabungahané Gusti Allah kudu digelarké ndisik marang saben bangsa. 11Nèk kowé dityekel lan digawa nang ngarep kruton, aja pada bingung bab sing kudu mbok omong; Roh Sutyi déwé sing bakal ngekèki tembung ing atimu ing wantyi kuwi. Kuwi sing kudu mbok omongké. 12Sedulur bakal ngandakké seduluré déwé lan bapak bakal ngandakké anaké déwé supaya dipatèni. Anak-anak bakal nglawan lan ngandakké wong tuwané supaya dipatèni. 13Wong kabèh bakal nyengiti kowé jalaran kowé nurut aku. Nanging sapa sing mantep terus tekan entèk-entèkané, kuwi sing bakal slamet.”
14Gusti Yésus neruské tembungé: “Kowé bakal weruh nggegilané karusakan nang panggonan sing dudu panggonané. (Sing pada matya iki mikira sing apik supaya bisa dunung.) Wong-wong sing nang Yudéa mblayua nang gunung-gunung, supaya kowé aja sampèk dipatèni. 15Wong-wong sing nang nduwur omah aja pada medun. Aja pada mlebu njikuk apa-apa. 16Sing ijik nang kebon, aja mulih njikuk salin. 17Melaské banget bakalé wayah kuwi kanggo wong sing meteng lan sing nduwé bayi. 18Ndongaa supaya sembarang iki aja sampèk tiba wayahé adem gedé. 19Awit bakal ènèng kasusahan gedé banget. Kawit Gusti Allah nggawé jagat iki tekané saiki durung tau ènèng kasangsaran kaya ngono gedéné lan sakwisé kuwi ya ora bakal ènèng liyané sing ngungkuli kuwi gedéné. 20Semunggoné kasusahan kuwi ora dityekakké karo Gusti Allah, mesti ya ora bakal ènèng wong siji waé sing slamet. Nanging jalaran melas marang wong-wong sing wis dipilih, Gusti Allah nyekakké wayah kasangsaran kuwi.
21“Lan nèk ènèng wong ngomong: ‘Ya iki Kristus,’ apa ‘ya kaé Kristus,’ aja pada ngandel. 22Awit okèh wong bakal teka ngomong: ‘Aku iki Kristus,’ apa ‘Aku iki kongkonané Gusti Allah,’ nanging wujuté dudu lan namung ngapusi. Wong-wong kuwi bakal nggawé tanda-tanda lan mujijat-mujijat. Tujuané namung kanggo nyasarké kowé. Semunggoné bisa ngono ya arep nyasarké wong-wong sing wis dipilih karo Gusti Allah mbarang. Nanging ora bisa. 23Mulané pada sing awas lan ati-ati, awit kowé wis tak omongi sakdurungé bab sembarang-mbarang kuwi.”
24Gusti Yésus ngomong: “Sakwisé waktu kasusahan gedé kuwi, srengéngé bakal malih peteng lan mbulané ora bakal semlorot menèh. 25Lintang-lintang bakal tiba sangka langit lan pangwasa-pangwasa nang langit bakal hoyak kabèh. 26Sakwisé kuwi kabèh Anaké Manungsa bakal ngétok nang méga. Kabèh bakal weruh gedéné kwasané sing semlorot nganggo pepadangé swarga. 27Dèkné bakal ngongkon mulékat-mulékaté nglumpukké wong-wong sing wis dipilih, sangka wétan, kulon, lor lan kidul, sangka entèk-entèkané bumi lan entèk-entèkané langit.”
28Gusti Yésus nutup tembungé ngéné: “Mbok dititèni wit anjir kaé. Nèk pangé [ 78 ]molai ijo lan memes lan metu godongé, kowé ngerti nèk wayah panas wis tyedek. 29Kaya ngono uga, nèk kowé weruh kabèh sing tak omong mau molai klakon, ngertia nèk wis tyedek banget wantyiné enggonku bakal teka. 30Pada dititèni! Kowé bakal menangi kabèh iki klakon. 31Langit lan bumi iki bakal ilang, nanging tembungku bakal ènèng terus, slawas-lawasé.
32“Nanging yakuwi, bab kapan bakalé klakon, ora ènèng wong ngerti. Mulékat-mulékat nang swarga ya ora ngerti lan Anaké Gusti Allah ya ora ngerti. Sing ngerti namung Gusti Allah Bapaké. 33Mulané, pada sing awas lan sing ati-ati, awit kowé ora ngerti kapan bakalé klakon. 34Kenèng tak padakké karo wong nèk arep lunga adoh kaé. Dèkné lunga lan sembarangé dipasrahké marang para peladèné. Kabèh dipréntah lan dikèki bagèan déwé-déwé. Uga sing jaga lawang dipréntah kongkon melèk aja sampèk ngantuk. 35Mulané, pada melèka lan sing awas, awit kowé ora ngerti kapan sing nduwé omah mau bakalé teka, wayah soré, tengah wengi, wayah jago kluruk, apa wayah ésuk. 36Aja sampèk, nèk dèkné teka dadakan, terus nemu kowé ijik turu. 37Mulané saiki Aku ngomong marang kowé kabèh: ‘Pada melèka lan sing jaga-jaga.’”
14 1Rong dina menèh wis wayahé Paskah. Ing dina Paskah kuwi wong Ju pada mangan roti sing ora ènèng raginé. Para pengarepé imam lan para guru Kitab pada nggolèk akal enggoné arep nyekel lan matèni Gusti Yésus, tanpa wong-wong ngerti. 2Mulané pada ngomong: “Aja wayahé Paskah, mengko ndak marakké ramé lan gègèran.”
3Gusti Yésus saiki nang désa Bétani, merdayoh nang omahé Simon sing mauné lara lépra. Dongé Gusti Yésus ijik jagongan ènèng wong wédok teka nggawa botol isiné lenga wangi tus sing larang banget regané. Lenga wangi iki sing digawé oyot-oyoté tanduran nardus. Botolé terus dipetyah guluné lan isiné diesokké nang sirahé Gusti Yésus. 4Wong-wong terus ènèng sing rasan-rasan: “Lah apa jawané lenga wangi larang-larang kok diebrèh-ebrèh ngono? 5Semunggoné diedol lak payu okèh ta? Duwité lak ya kenèng dikèkké wong ora nduwé ta?” Wong-wong iki terus nyenèni wong wédoké.
6Nanging Gusti Yésus ngomong: “Bèn, mbok diejarké! Kenèng apa kok mbok penging? Wong wédok iki nindakké barang sing apik banget marang Aku. 7Wong mlarat slawasé ènèng waé lan sak wantyi-wantyi nèk kowé kepéngin nulungi kowé bisa. Nanging Aku iki ora slawasé tyampur kowé. 8Wong wédok iki nindakké sak bisané kanggo nduduhké katrésnané marang Aku. Dèkné interé namung nglengani awakku karo lenga wangi, sakdurungé Aku dikubur. 9Dititèni ta, nang endi waé ing donya kéné sing bakal digelari kabar kabungahané Gusti Allah bakal krungu uga bab sing ditindakké karo wong wédok iki, kanggo pengéling-éling marang dèkné.”
10Sangka muridé Gusti Yésus sing rolas terus ènèng siji sing budal nang nggoné para pengarepé imam arep ngelungké Dèkné marang wong-wong kuwi, yakuwi Yudas Iskariot. 11Wong-wong kadung krungu kuwi terus pada bungah banget lan saguh ngekèki duwit. Saiki Yudas molai nggolèk kelunggaran enggoné arep ngelungké Gusti Yésus marang para pengarepé imam mau.
12Saiki wis wayahé Riyaya Roti Tanpa Ragi. Ing dina sing ndisik déwé wong-wong lumrahé mbelèh tyempé. Ing dina iku murid-muridé takon marang [ 79 ]Gusti Yésus: “Gusti, Kowé arep mangan Paskah nang endi? Dadiné awaké déwé bisa tata-tata!”
13Gusti Yésus terus ngongkon murid loro. Dèkné ngomong: “Kana mlebu nang Yérusalèm. Nang dalan kowé bakal kepetuk wong lanang nggawa kendi isiné banyu. Kowé pada mèlua wong kuwi. 14Nèk kowé wis tekan omahé, ngomong karo sing nduwé omah ngéné: ‘Guruné nakokké kamar sing arep dienggo mangan Paskah karo murid-muridé.’ 15Wongé mengko terus nggawa kowé nang kamar gedé nang nduwur sing wis ditata. Kana sing arep dipangan dityawis-tyawiské nang kono.”
16Muridé mau terus pada budal nang Yérusalèm, terus kepetuk wongé, kaya sing diomong karo Gusti Yésus mau. Nang kono terus pada nyawiské panganan Paskah.
17Mbenginé kuwi Gusti Yésus teka karo murid-muridé. 18Dongé pada jejagongan mangan Gusti Yésus terus ngomong: “Aku ngomong, ènèng siji bakal ngelungké Aku marang mungsuhé. Siji sing mangan tyampur karo Aku iki.”
19Murid-muridé terus kagèt lan sedi. Terus pada gentèn takon marang Gusti Yésus: “Mosok aku ta, Gusti?”
20Gusti Yésus semaur: “Ya siji tunggalé kowé wong rolas kuwi waé, sing mèlu nyelupké rotiné nang mangkok. 21Pantyèn, Anaké Manungsa kudu mati. Kuwi wis ketulis kawit jaman mbiyèn. Nanging tyilaka tenan wong sing ngelungké Anaké Manungsa marang mungsuhé. Wong kuwi luwung ora lair waé mauné.”
22Dongé pada jejagongan mangan Gusti Yésus terus njikuk roti lan sakwisé didongakké terus dityuwil-tyuwil dikèkké marang murid-muridé. Dèkné ngomong: “Pada dipangan. Roti iki badanku.”
23Gusti Yésus terus njikuk ombèné. Sakwisé maturkesuwun marang Gusti Allah ombèné terus dielungké marang murid-muridé. Kabèh mèlu ngombé. 24Gusti Yésus ngomong marang murid-muridé: “Iki getihku sing mili kanggo wong okèh. Getih iki tandané nèk Gusti Allah nggawé prejanjian anyar karo kowé. 25Tenan, Aku ngomong, Aku ora bakal ngombé anggur iki menèh tekané Aku ngombé anggur sing anyar mbésuk nang swarga.”
26Sakwisé kuwi terus pada singi-singi maturkesuwun lan ngluhurké Gusti Allah, terus pada budal nang gunung Olèf.
27Gusti Yésus ngomong marang murid-muridé: “Kowé bakal pada semplak pengandelmu lan bakal ninggal Aku, kaya sing wis ketulis nang kitabé nabi Sakarias, nèk Gusti Allah bakal matèni sing tukang angon lan wedusé bakal pada buyar kabèh. 28Nanging nèk Aku wis ditangèkké sangka pati, Aku bakal budal nang Galiléa, ndisiki kowé.”
29Rasul Pétrus semaur: “Ora Gusti, senajan liyané ninggal Kowé, aku ora bakal ninggal Kowé.”
30Gusti Yésus terus ngomong marang rasul Pétrus: “Titènana déwé, wengi iki waé, sakdurungé jago kluruk ping pindo, kowé bakal ngengkeng sampèk ping telu nèk ora kenal Aku.”
31Rasul Pétrus terus semaur menèh: “Ora Gusti, tenan, ora pisan-pisan aku bakal nglakoni kaya ngono. Senajan aku kudu mati bareng karo Kowé, tak lakoni, nanging aku ora bakal nyélaki Kowé.” Murid-murid liyané uga ngomong ngono.
32Gusti Yésus lan murid-muridé terus budal nang panggonan sing jenengé Gètsémané. Dèkné ngomong marang murid-muridé: “Kowé ngentèni nang kéné waé. Aku arep ndonga.” 33Rasul [ 80 ]Pétrus, Yakobus lan Yohanes diejèk karo Gusti Yésus. Nang kono Gusti Yésus molai krasa wedi lan susah banget. 34Dèkné ngomong: “Atiku jan sedi banget. Rasané kaya arep mati. Kowé nang kéné waé lan aja turu.”
35Gusti Yésus terus rada ngedohi murid-muridé kuwi, terus niba nang lemah lan ndonga marang Gusti Allah. Dèkné nyuwun, nèk bisa, Dèkné ora usah ngalami wantyi kasangsaran kuwi. 36Tembungé: “Duh Bapakku, Kowé bisa sembarang. Mbok kasangsaran iki disingkirké sangka Aku! Nanging senajan abot, Aku kepéngin nglakoni karepmu, ora karepku déwé.”
37Gusti Yésus terus balik menèh lan nemu muridé sing telu mau ijik turu. Dèkné terus ngomong marang rasul Pétrus: “Simon, lah kowé kok turu. Mosok ora bisa melèk sak jam? 38Pada melèka lan pada ndedongaa supaya ora pada kalah nèk Sétan nyoba. Pantyèn, atiné karep, nanging awaké ora kuwat.”
39Gusti Yésus terus ninggal murid-muridé terus budal ndonga menèh. Sing disuwun ya tunggalé, kaya sing ndisik. 40Kadung balik menèh murid-muridé ijik turu, awit pada ngantuk tenan. Murid-muridé kadung tangi ora wani ngomong apa-apa.
41Ping teluné, dongé Gusti Yésus balik menèh sangka ndedonga, Dèkné ngomong marang murid-muridé: “Ijik pada énak-énak turu waé? Wis, saiki wis tekan wantyiné enggoné Anaké Manungsa bakal dielungké marang wong ala. 42Pada tangi, hayuk budal. Delokké, sing arep ngelungké Aku marang mungsuhé wis teka!”
43Gusti Yésus durung sampèk rampung sing ngomong kuwi terus Yudas teka karo wong okèh, pada nggawa pedang lan pentung. Yudas muridé Gusti Yésus déwé, tunggalé murid sing rolas. Yudas lan wong-wong mau dikongkon karo para pengarepé imam, guru Kitab lan pengarepé wong Ju. 44Yudas wis nggawé tanda karo wong-wong kuwi ngomong: “Wong sing tak ambung, yakuwi wongé. Dityekel terus digawa lunga lan dijaga sing apik!”
45Kadung wis tekan kono Yudas terusan marani Gusti Yésus, terus ngomong: “Guru!” Sakwisé ngomong ngono dèkné terus ngambung Gusti Yésus. 46Gusti Yésus terus dityekel karo wong-wong. 47Nanging ènèng murid siji narik pedangé lan ngantem kupingé slafé Imam Gedé sampèk tyepol. 48Gusti Yésus ngomong marang wong-wong mau: “Apa Aku iki wong nakal kok kowé marani Aku nggawa pedang lan pentung. 49Saben dina Aku tyampur karo kowé nang Gréja Gedé nèk Aku mulangi. Lah kok ora pada nyekel Aku? Nanging pantyèn ya wis kudu klakon ngéné, kaya sing wis ketulis nang Kitab.”
50Murid-muridé terus pada mblayu lunga, Gusti Yésus ditinggal déwé.
51-52Enèng botyah enom mèlu Gusti Yésus. Botyah enom iki namung nganggo salin mori. Botyah iki dityekel karo wong-wong, nanging namung kenèng saliné, botyahé mblayu ora nganggo apa-apa.
53Gusti Yésus terus digawa nang ngarepé Imam Gedé. Para pengarepé imam, para guru Kitab lan para pengarepé bangsa Ju terus ngumpul kabèh. 54Rasul Pétrus ngetutké Gusti Yésus sangka kadohan sampèk mlebu tekan lataré omahé Imam Gedé. Nang kono rasul Pétrus terus njagong nang bediyangan nggolèk anget tyampur karo wong-wong sing njaga panggonan kono. 55Para pengarepé imam lan wong-wong sing tukang ngrutu pada nggolèk seksi, supaya bisa nemu jalaran kanggo nyalahké lan matèni Gusti Yésus, nanging ora nemu siji-sijia. 56Pantyèn okèh sing dadi seksi nyalahké Gusti Yésus, nanging tembungé ora tyotyok. 57Enèng sing nyalahké Gusti Yésus ngéné:
58“Awaké déwé krungu Dèkné [ 81 ]ngomong nèk bakal mbubrah Gréja Gedé gawéané manungsa iki lan omongé dèkné bisa ngedekké liyané sakjeroné telung dina, sing dudu gawéané manungsa. 59Nanging seksi iki ya pada waé ora tyotyok karo liya-liyané.”
60Imam Gedé terus ngadek lan maju nang tengahé wong-wong terus nakoni Gusti Yésus: “Lah kowé saiki arep ngomong apa? Tembungé wong-wong kuwi bener apa ora?”
61Nanging Gusti Yésus meneng waé, ora semaur apa-apa. Imamé terus takon menèh: “Apa kowé kuwi Kristus? Apa kowé Anaké Gusti Allah sing Sutyi Déwé?”
62Gusti Yésus semaur: “Pantyèn, ya Aku iki. Kowé bakal weruh Anaké Manungsa njagong nang tengené Gusti Allah sing Kwasa Déwé. Kowé bakal weruh Dèkné teka nang mégané langit.”
63Imam Gedé krungu Gusti Yésus ngomong ngono terus nesu lan nyuwèk saliné ngomong: “Awaké déwé wis ora mbutuhké seksi menèh. 64Kowé kabèh wis krungu déwé Dèkné ngèlèk-èlèkké Gusti Allah. Kepriyé pinemumu kabèh?”
Kabèh pada nyalahké Gusti Yésus lan pada setuju nèk Dèkné kudu dipatèni.
65Enèng sing pada ngidoni lan nutupi rainé Gusti Yésus terus diantemi karo ngomong: “Mbedèk jajal, sapa sing ngantemi Kowé!” Sing jaga mbarang mèlu ngantemi Gusti Yésus.
66Dongé rasul Pétrus ijik nang lataré kono, nang ngisor, terus ènèng slaf wédok teka, slafé Imam Gedé. 67Dèkné weruh rasul Pétrus njagong nang bediyangan terus ngematké lan ngomong: “Kowé mbarang tau mèlu Yésus, wong Nasarèt kaé.”
68Nanging rasul Pétrus ora ngaku, malah ngèngkèl ngomong: “Kowé kuwi ngomongké apa ta? Aku ora ngerti apa sing mbok omong kuwi.” Rasul Pétrus terus mlaku metu tekan lawang njaba. (Terus ènèng jago kluruk.)
69Nang kono slaf wédok mau weruh dèkné menèh terus ngomong karo wong liya-liyané: “Wong iki tunggalé sing mèlu Yésus.” 70Nanging sepisan menèh rasul Pétrus ora ngaku.
Ora let suwi wong-wong sing nang kono ngomong marang rasul Pétrus: “Pantyèn tenan, kowé tunggalé muridé Yésus, awit ketara nèk kowé wong sangka Galiléa.”
71Rasul Pétrus terus sumpah: “Aku jan ora kenal blas karo wong sing mbok omongké kuwi. Nèk Aku goroh aku gelem mati.”
72Sakwisé rasul Pétrus ngomong ngono kuwi, terus ènèng jago kluruk ping pindoné. Rasul Pétrus sakwat kélingan nèk Gusti Yésus ngomong: “Sakdurungé jagoné kluruk ping pindo kowé bakal ngomong ping telu nèk ora kenal Aku.” Rasul Pétrus terus nangis kelara-lara.
15 1Esuké mruput para warga Kruton Agama pada ngumpul nggawé putusan; kuwi para pengarepé imam, para pengarepé bangsa Ju lan para guru Kitab. Gusti Yésus terus dibanda digawa nang nggoné gramang Pilatus. 2Pilatus takon marang Gusti Yésus: “Apa kowé ratuné bangsa Ju?”
Gusti Yésus semaur: “Pantyèn bener sing mbok omong kuwi.”
3Para pengarepé imam terus pada nyalahké Gusti Yésus bab pirang-pirang prekara. 4Pilatus terus takon menèh: “Mosok Kowé ora semaur apa-apa? Delokké, wong-wong pada nyalahké Kowé. Lah Kowé ngaku apa ora?”
5Nanging Gusti Yésus blas ora semaur apa-apa, marakké Pilatus nggumun tenan.
6Lumrahé saben taun, nèk wayahé riyaya Paskah, gramang Pilatus ngetokké wong setrapan siji. Wong-wong dililani milih déwé sapa. 7Saiki nang setrapan kono ènèng wong pembruntakan sing pada disetrap. [ 82 ]Enèng siji sing jenengé Barabas, sing matèni wong dongé ènèng rerusuh. 8Wong okèh teka nang nggoné gramang Pilatus njaluk setrapan siji dietokké. 9Pilatus semaur marang wong-wong: “Semunggoné Yésus, ratuné bangsa Ju, tak etokké, kowé gelem apa ora?” 10Pilatus takon iki, awit dèkné wis nitèni nèk para pengarepé imam kuwi ora seneng marang Gusti Yésus.
11Nanging para pengarepé imam pada ngojok-ojoki wong-wong supaya pada njaluk Barabas sing dietokké. 12Pilatus terus semaur menèh: “Lah aku kongkon ngapakké karo Yésus, sing mbok arani ratuné bangsa Ju!”
13Wong-wong terus pada mbengok: “Dipentèng, Yésus kudu dipentèng!”
14Pilatus takon: “Lah apa salahé Dèkné?”
Nanging wong-wong malah pada mbengok luwih banter: “Dipentèng!”
15Supaya wong-wong pada lega, Barabas terus dietokké. Pilatus terus mréntah kongkon metyuti lan mentèng Gusti Yésus.
16Para soldat terus nggawa Gusti Yésus mlebu nang lataré kruton terus nyeluk liya-liyané kongkon pada nglumpuk. 17Gusti Yésus terus dienggoni salin abang lan sirahé dipasang makuta gawéan eri. 18Sakwisé kuwi terus pada mbagèkké Dèkné ngomong: “Slamet ratuné bangsa Ju!” 19Gusti Yésus terus dipentungi sirahé lan diidoni. Soldat-soldat mau terus sedeku, étok-étoké nyembah Dèkné. 20Kadung wis marem enggoné nggawé sembrana marang Gusti Yésus, saliné abang mau terus dityepot menèh lan saliné déwé dienggokké, terus digawa lunga arep dipentèng.
21Ing wantyi kuwi ènèng wong mulih sangka kebon liwat kono. Wong iki jenengé Simon, bapaké Alèksander lan Rufus, mbiyèn manggoné nang kuta Siréné. Simon dipeksa kongkon manggul kayu sing arep dienggo mentèng Gusti Yésus. 22Gusti Yésus terus digawa nang panggonan sing jenengé Golgota. Golgota kuwi tegesé: endasé wong mati. 23Nang kono Gusti Yésus dikèki anggur dityampur mur kongkon ngombé, nanging Dèkné ora gelem. 24Gusti Yésus terus dipentèng lan saliné diedum nganggo lotré, dadiné ngerti bagèané déwé-déwé. 25Gusti Yésus dipentèng jam sanga ésuk. 26Kayu sing dienggo mentèng dikèki tulisan ngéné: “Ratuné bangsa Ju.” Ya tembung iki sing dienggo nyalahké Gusti Yésus. 27Bareng karo Gusti Yésus uga ènèng wong ala loro dipentèng. Siji nang sebelah tengen lan liyané nang sebelah kiwa. 28(Dadiné keturutan tenan sing ketulis nang Kitab: “Dèkné didadèkké siji karo wong ala!”)
29Wong-wong sing liwat kono pada moyoki Dèkné. Pada gèdèk-gèdèk lan muni: “Rasakna saiki! Jaréné Kowé arep mbubrah Gréja Gedé lan arep mbok dekné menèh sakjeroné telung dina. 30Jajal tulungana awakmu déwé? Meduna sangka pentèngan kuwi.”
31Para pengarepé imam lan para guru Kitab uga pada moyoki lan ngomong marang sakpada-pada: “Jaréné bisa nulungi wong liyané, lah awaké Dèkné déwé kok ora bisa nulungi? 32Jaréné Dèkné Kristus, ratuné Israèl. Jajal medun sangka pentèngan kono, dadiné awaké déwé bisa weruh lan pretyaya.”
Wong-wong sing disalib bareng karo Gusti Yésus uga mèlu moyoki.
33Wiwit jam rolas awan sak negara malih peteng, telung jam suwéné. 34Ing wayah jam telu Gusti Yésus mbengok banter: “Eloi, Eloi, lamah sabaktani?” Nèk tyara Jawa: “Duh Allahku, kenèng apa Aku kok mbok tinggal?”
35Wong liwat sing krungu kuwi ngomong: “Rungokké ta, Dèkné nyeluk nabi Elia.” 36Enèng siji njikuk spons dietylupké nang anggur terus disundukké putyuké kayu dawa terus dikèkké Gusti Yésus kongkon nyutyup. [ 83 ]Wongé ngomong: “Hayuk dientèni. Awaké déwé kepéngin ngerti nabi Elia nulungi Dèkné apa ora.”
37Nanging Gusti Yésus malah mbengok banter terus ninggal.
38Kordèn tutupé kamar sing sutyi déwé nang Gréja Gedé terus suwèk dadi loro, sangka nduwur mengisor. 39Penggedéné soldat sing jaga nang ngarepé kayu pentèngan kono weruh ninggalé Gusti Yésus. Dèkné ngomong: “Wong iki pantyèn Anaké Gusti Allah tenan.”
40Nang kono uga ènèng wong wédok-wédok sing nyawang lelakon mau sangka kadohan. Kayadéné Maria Makdaléna, Salum lan Maria, ibuné Yakobus Tyilik lan Yoses. 41Wong wédok-wédok iki pada mèlu lan ngladèni Gusti Yésus dongé Dèkné ijik nang Galiléa. Nanging uga ènèng wong wédok-wédok liyané sing teka nang Yérusalèm bareng karo Gusti Yésus.
42-43Ing dina kuwi, dina jemuah, wong Ju pada tata-tata kanggo dina sabat. Soréné kuwi ènèng wong nang nggoné gramang Pilatus nembung layoné Gusti Yésus. Wong iki jenengé Yosèf, mbiyèné sangka kuta Arimatéa. Dèkné wargané Kruton Agama, mulané ya diajèni banget karo wong liyané. Yosèf uga ngarep-arep tekané Kratoné Gusti Allah. 44Pilatus déwé nggumun krungu nèk Gusti Yésus wis ninggal, mulané dèkné nyeluk penggedéné soldat sing jaga ditakoni apa ninggalé Gusti Yésus wis suwi. 45Sakwisé Pilatus krungu déwé sangka soldat mau nèk Gusti Yésus wis ninggal tenan, layoné terus dipasrahké marang Yosèf. 46Yosèf terus tuku mori. Gusti Yésus diedunké sangka kayuné, terus dibuntel mori didèkèk nang kuburané. Kuburané kuwi guwa gawéan nang gunungan watu. Yosèf terus ngglundungké watu kanggo nutup lawangé guwa kuwi. 47Maria Makdaléna lan Maria ibuné Yoses uga weruh panggonané sing dienggo ngglétakké layoné Gusti Yésus.
16 1Kadung dina sabat wis kliwat, Maria Makdaléna, Maria ibuné Yakobus lan Salum pada tuku lenga wangi kanggo nglengani layoné Gusti Yésus. 2Dina mingguné, ésuk mruput, wayahé srengéngé njedul, wong wédok-wédok iki terus budal nang kuburan. 3Nang dalan pada rasan-rasan: “Mengko sapa ya sing ngréwangi ngglundungké watu tutup kuburané?” Awit watuné gedé banget. 4Nanging kadung wis tekan kuburané, wong-wong weruh nèk watuné wis diglundungké. 5Wong-wong terus mlebu, nanging pada kagèt, awit weruh wong enom njagong nang sebelah tengené. Saliné wongé putih.
6Wongé ngomong: “Aja pada kagèt. Aku ngerti nèk kowé nggolèki Yésus, wong Nasarèt sing dipentèng. Dèkné wis ora nang kéné, awit wis tangi. Delokké déwé, mauné wongé didèlèh nang kéné ta? 7Kana saiki pada balik waé. Murid-muridé diomongi lan aja lali ngomongi rasul Pétrus. Diomongi nèk Gusti Yésus wis budal ndisik nang Galiléa. Nang kana bakal pada kepetuk Dèkné, kaya sing wis diomong sakdurungé Dèkné ninggal.”
8Wong wédok-wédok mau terus mblayu metu karo ndredek lan bingung. Sangking wediné terus ora ngomongi liya-liyané.
9(Sakwisé Gusti Yésus tangi sangka pati ing dina minggu ésuk, dèkné ndisik déwé ngétok marang Maria Makdaléna, wong wédok sing mauné diluwari sangka demit pitu. 10Maria Makdaléna terus ngabari murid-muridé sing ijik pada sedi lan pada nangis. 11Nanging kadung diomongi nèk Gusti Yésus urip menèh lan ngétok marang dèkné, murid-muridé malah ora pada ngandel.
12Gusti Yésus terus ngétok marang murid loro, dongé ijik pada mlaku arep nang sakwijiné désa. Gusti Yésus [ 84 ]ngétok nganggo rupa liya. 13Murid loro mau terus balik ngomongi liya-liyané, nanging ora pada ngandel.
14Ora let suwi Gusti Yésus terus ngétok marang murid sing sewelas, dongé ijik pada mangan. Dèkné nyenèni murid-murid mau, awit ora pada gelem ngandel marang omongané wong-wong sing wis pada weruh Dèkné, sakwisé tangi menèh sangka pati. 15Gusti Yésus mréntah murid-muridé ngéné: “Kana pada lunga nggelarké kabar kabungahané Gusti Allah marang saben wong nang sak lumahé jagat. 16Sapa sing pretyaya lan dibaptis bakal slamet, nanging sing ora gelem pretyaya bakal disetrap. 17Sing pada pretyaya bakal tak kèki tanda, yakuwi, bakal bisa ngetokké demit nganggo jenengku lan bakal ngetokké basa anyar. 18Senajan nyekel ula lan senajan ngombé ratyun ora bakal masah. Bakal numpangi tangan marang wong lara lan sing lara bakal mari.”
19Sakwisé Gusti Yésus ngomong kuwi kabèh marang murid-muridé, Dèkné terus mumbul munggah nang swarga. Nang kana Dèkné njagong nang tengené Gusti Allah. 20Murid-muridé terus budal nggelar kabar kabungahané Gusti Allah nang endi-endi. Gusti déwé ya ngréwangi lan ngétokké kwasané nganggo mujijat-mujijat. Dadiné wong-wong nitèni déwé nèk tembungé murid-muridé pantyèn pituturé Gusti Allah tenan.)