Sandhal Goreng

[ 54 ]Guwa Payaman

Eva Marlina

TI

Jengki, ijo, dhuwur, lan duweni bel sing unine kring-kring”. Kuwi pit sing diduweni Nina. Pit sing ditumbaske bapak lan ibu- nenalika dheweke munggah kelas 4 SD. Bapak lan ibune numbas- ke pit Nina amarga bijine apik nalika tampa rapot unggah-ung- gahan.

Nalika kuwi Nina diajak bapake tuku pit ing Gondomanan. Mangkate, Nina lan bapake bareng pakdhene numpak mobil amarga pakdhene nyambut gawe ana ing cedhak Gondomanan. Sawise tekan toko pit, bapake banjur numbaske dheweke pit mini warna ungu. Nanging Nina ora gelem amarga dheweke njaluk pitkang padha kagungane eyang kakunge. Emane, wis ora ana pit kang dikarepake dening Nina. Wusanane dheweke ditukokake pit sing beda.

Ing sajroning ati Nina jengkel banget. Nanging, sing digoleki pancen ora ana.

Sore iku uga, sawise tekan ngomah. Nina nganyari pite. Di- enggo mubeng-mubeng ana ing plataran omahe.

“Wuss, sik pite anyar. Ngati-ati le numpak, engko tibo Iho, Nok,” ngandikane Mbak Ponirah marang Nina.

“Heem, Mbak, aku ngati-ati kok mbak, ndak pitku lecet. Me- sakke, isih anyare,” wangsulane Nina dibarengi ngguyu.

“Woadhoh, dumeh sik pite anyar, yo wis Nok, aku tak nem- pur sikik ono ing nggone mbok Rah,” pamite mbak Ponirah.

“Oh, yo kono mbak, aku titip pesen yo mbak, engko Banu kon dolan mrene yo!” panjaluke Nina.


me 54 me [ 55 ]

“Yoh, engko tak omongne,” kandhane mbak Ponirah,

Watara setengah jam, Banu wis tekan ngomahe Nina. Banjur Banu takon marang Nina,” Nin, ngopo aku kok dikon mrene?”

“Yo rapopo kok, mbok kowe ki dolan-dolan. Ora mung ndhekemneng ngomah, Nu, ”wangsulaneNina sinambi geguyon.

“Wahla, kowe ki koyo ora ngerti aku. Aku ki ora entuk metu dening ibuku, yen ora kepepet banget,” critane Banu marang Nina.

“Oalah ngono to, Nu. Nanging aku pengen dolan karo kowe lan kanca-kancae, Nu. Kae lho neng guwa payaman. Suwe ra mrono, je. Saiki koyo ngopo, yo?” pitakone Nina.

“Emm...yarapapa. Turaku tak pamit ibuku sik. Ah, mosok ning guwa payaman, ta? Mesthi isih akeh memedine, Nin. Wedi aku,” kandhane Banu ngambali rasa atine sing mangu-mangu.

“Ealah, Banu-Banu. Kowe ki lanang kok jireh. Wong yo akeh kancane, kok.”

“Yoh, tenan lho. Ngajak wong akeh. Aku tak pamit ro ibuku sek. Banjur tak rembugan karo kanca-kanca,” wangsulane Banu rada semangat,

“Siip..”

“Eh, kok ndengaren Nin, kowe ngajak dolan. Arep pamer pit ki ambu-ambune,” guyone Banu.

“We, ora yo. Kowe ki nek ro aku mbok ra suudzon terus. Aku ming pengin dolan wae sinambi pit-pitan,” wangsulane Nina karo ngguyu rada mongkog amarga Banu wis ngerti menawa dhe- weke duwe pit anyar.

“Lharak tenan. Eh, uwis yo. Aku tak bali sik. Mundhak digo- leki ibuku. Wis surup, ki,” pamite Banu.

“Oh, yo kono. Ngati-ati yo Nu!” pesene Nina.

Dina candhake, Nina lan kancane wes padha rembugan. Ne- tepakejam 9 dina Minggu arep padha dolan menyang Guwa Pa- yaman. Panggonan kanggo nglumpuk ditetepake ing ngomahe Nina. Kanca-kancane Nina padha rembugan yen anggone mang- katmenyang Guwa Payaman arep padha nganggo pit, bonceng- boncengan. Banu mboncengke Nina, Tumini mboncengke Tarti, Widodo mboncengke Sumi, Tukiyem mboncengke Parto.

me 55 [ 56 ]

Ing wektu kang wis ditemtokake, amarga anggone Nina ta- ngi kebyaran jam 9 Nina lagi wae wiwit sarapan kamangka kang- senane arep nglupuk ing omahe Nina jam 9.

“Na...Nina. Sido dolan ora?” bengoke Tumini dibarengi kan- ca-kanca liyane.

“Iyo, Nin. Sido dolan ora, je?” sambunge Banu luwih sora.

Gandheng Nina lagi sarapan, ibune Nina kang nemoni kan- ca-kancane.

“E, dhenok, thole. Nina nelagi wae sarapan. Dienteni sedhelo yo, Nok, Le,” ngendikane ibune Nina.

“Oh, injih, Bu,” wangsulane bebarengan karo kewuhan amar- ga bubar bengok-bengok.

Ora watara suwe, Nina wes rampung anggone sarapan.

“Bu, kula sakanca badhe bidhal rumiyin,” pamite Nina lan kanca-kancane marang Ibune Nina.

“O0, yakana. Padhangati-ngati, Ndhuk, neng ndalan, Lenge- pit turut pinggir. aja padha gojekan. Le bali ojo kesoren, ya!” pe- sene ibune Nina.

“Nggih, Bu,” wangsulane Nina lan kanca-kancane.

Watara setengah jam, Nina lan kanca-kancane wis tekan Gu- wa Payaman. Amarga mangsa udan, kudu tansah ngati-ati, da- lanelunyu, cilik, uga lumuten, Saliyane lumuten, akeh watu-watu ne, lan godhong pating slebar ana ing ngendi-ngendi.

Kiwa tengen akeh uwit dhuwet lan ing sisih lor uga sisih ku- lon ana grojogan. Ing sisih kidul, ngisoruwit ringin seng wis umur atusan taun, ana sendhang sing biyasane tansah dienggo adus dening wong sakiwa tengen papan kuwi. Kajaba iku, ana kalen- kalen cilik kang banyune tansah kumricik. Nambah suasana en- dah lan atis.

Nina lan kanca-kancane pengin menyang Guwa Lanang. Amarga during afdhol yen menyang Guwa Payaman during tilik Guwa Lanang. Nanging, yen menyang Guwa Lanang kudu ngli- wati talang. Nina lan kanca-kancane banget wedi yen dikon ngli- wati talang. Amarga wis tau dicritani a-marhum eyange Tumini


me 56 [ 57 ]

ngenani kedadeyaning talang kuwi wektu zaman penjajahan Wa- anda.

Kaya wong kurang gaweyan, Nina nyandhet lakune kanca- ancane. Banjur dheweke nyritakake kedadeyan nggegirisi ing papan kuwi. Ing zaman Walanda, ana sawijining penduduk desa liwat anaing talang iku mau, dheweke tansah kesusu, saenggo ora ngati-ati. Amarga ora ati-ati dheweke kepleset ngidhak talang sing lunyu turlumuten. Dheweke tiba kecemplung ana ing kalenan sing jero sangisor talang. Kamangka ing kalenan mau akeh watu-watu cadas sing lincip-lincip. Keprungu kabar, sirahe wong mau remuk an mati. Nganti seprene, crita sing sumebar ngandharake mena- wa arwahe wong mau isih gentayangan medheni wong sing pa-


dha liwat talang mau.

Satemene, talang kuwi digawe dening bangsa Walanda kang- go dalan pintas menyang Pasar Semampir. Nanging sawise mar- dika, talang mau ora kerumat. Pring-pringewes padha lapuk ora kerumat tekan saiki. Mula yen liwat ana ing talang kudu tansah ngati-ati. Pite ora bisa ditumpaki, kudu dituntun. Mlakune uga kudu siji-siji. Ora bisa jejer-jejer.

“Alhamdulillah, wis tekan. Deg-degan aku mau pas ngjli- wati,” kandhane Tukiyem.

“Ho...o0 padha, aku ora mung dheg-dhegan, Malah mrinding aku,” semaure Tarti.

“Eh, ya padha thenguk neng kono kae,” kandhane Nina.

“Ya, ketoke panggonane penak,” setujune Widodo.

Banjur, Nina lan kanca-kancane padha thethenguk ing pang- gonan kuwi mau padha ngaso lan uga gegojekan. Padha ndelok sesawangan kang endah kang ana ing sacedhake kono. Swaraning kemricike banyu nambah endahing swasana.

“Wah, ketoke dhuwete kae wes dho irenge. Opek, yuk,” kan- dhane Nina karo nuding wit dhuwet kang ora adoh saka pang- gonanelungguhan.

“Hanmnjug sik arep opek sopo? Iki lak ora isa dho menek, ta?” wangsulane Tarti.

me 57 [ 58 ]

”He..he, nyante wae ana Banu. Banu lak pinter menek, to? Ita, Nu?” kandhane Widodo.

“Ah, yo wes kenetak aku sek menek. Mundhak ra rampung- rampung,” wangsulane Banu.

Sawise kuwi, Banu menek uwit dhuwet mau. Tekan ndhu- wur, opek woh-woh dhuwet sing wes ireng, sing kira-kira wes enak dipangan.

“Wes entuk sakresek, Nu. Ngati-ati Iho anggone mudhun,” kandhane Nina.

Nanging Banu ora semaur. Dheweke anteng, meneng, lan malah mringis. Kanca-kanca liyane padha bingung.

“He..he, kathoku sembret, cah, asem,” wangsulane Banu di- sambi mringis.

Banu rada kisinan amarga kathoke sembret gedhe pener ing sangisoring rit, saengga menawa pas mudhun ketok cetha werna kathok njerone.

“Whuahahaha, sabar, ya, Nu,” wangsulane kanca-kancane karo sumingkir ngadohi wit dhuwet mau. Gage, Banu mudhun saka wit dhuwet lan kecipuhan anggone nutupi kathoke sing su- wek,

Wusanane, Nina lan kanca-kancane padha mangan dhuwet nganti lambene padha ireng. Bubar mangan kabeh padha bali amarga wektu wis meh maghrib.

me 58